Гл. 69 ч.5 Выпускники 2019 г. Велятичской школы, Борисовского лицея и Гимназии№3 г. Борисова.

Гл. 69. Ч.5.

Выпускники 2019 г. Велятичской школы, Борисовского лицея, Гимназии№3 г. Борисова!

Начало см. ч.1,2,3,4,.

Елене Фёдоровне Игнатович- Выдающемуся Патриоту Борисовщины и Доброму Человеку!
С уважением Д. А. Костенич- Заслуженный Учитель Беларуси, Персональный Пенсионер "За Особые Заслуги  перед Республикой Беларусь"  1 января 2020 года. Велятичи.

С уважением                                         Д.Костенич

Что  писали о Велятичской школе в книгах, журналах и газетах на протяжении последнего полувека  с 1968 до 2019года:

В. И. Ловгач ж. Беларуская думка 2018г.

( фото из личного архива вставлены героем повествования Костеничем Д. )

( (Пра гены, карані і дзеясловы

Агульны педагагічны стаж дынастыі настаўнікаў Саковічаў – Касценічаў – Прахарэвічаў складае 1000 гадоў

Усе мы хочам, каб нашы дзеці, унукі, праўнукі      знайшлі сваё месца ў грамадстве – былі   адукаванымі, сумленнымі, стварылі          моцныя сем’і  ды не  забываліся пра бацькоў

і   дзядоў, пра  месца, дзе нарадзіліся, вучыліся, раслі… Такі  вынік, вядома, у  большай ступені залежыць ад нас саміх. Але не менш важнае        значэнне для станаўлення любога хлопчыка і дзяўчынкі мае атмасфера, створаная вакол яго ў перыяд першых крокаў да пазнання свету.

І   тут ужо справа за настаўнікам, яе                           «канструктарам». Пра   ўнікальнага чалавека з  гэтай кагорты наш расказ…

Дайсці да  прафесіі

 Паважаны чалавек. Так звычайна ў вёсцы кажуць пра таго, хто на працягу свайго жыцця заслужыў пашану за сваю працу, узорныя паводзіны,      добразычлівыя адносіны да людзей. У вёсцы Вяляцічы Барысаўскага раёна такой паважанай асобай, безумоўна, з’яўляецца Дзмітрый Аляксандравіч Касценіч. Ён – Настаўнік з вялікай літары, педагог па прызванні. І хоць ажно 38 гадоў быў        дырэктарам мясцовай дзесяцігодкі, загружанасць адміністрацыйнымі справамі ніколі не перашкаджала яму шчыра і самааддана выконваць настаўніцкія абавязкі. Гэта і прынесла Дзмітрыю Аляксандравічу     павагу вучняў і бацькоў.

Калі пытаешся ў Касценіча, што прывяло яго да прафесіі настаўніка, упэўнена адказвае:

– Кнігі! – а затым дадае: – І гены. Сапраўды, паслухаўшы расказ Дзмітрыя Аляксандравіча, прыходзіш да высновы, што менавіта гэтыя два фактары паклалі пачатак напісанню ім  цікавай «Кнігі пра час и мяне» яго лёсу.

Час нараджэння Дзімы Касценіча, 1944 год быў пазначаны адначасова радаснымі і сумнымі падзеямі. Радаснымі, таму што з  родных         мясцін прагналі фашыстаў, сумнымі – бо ў баях з імі пры вызваленні беларускага  горада Чаусы 26 кастрычніка  1943 года  загінуў Бацька Аляксандр Захаравіч  Касценіч, і на Маці, Настассю Захараўну, цяжкім грузам лягла доля ўдавы.

Фота: Маці Настасся Захараўна Касценіч з дарослымі Сынамі: Дзмітрый – злева, Віктар – справа.

Фота: Касценіч Д. А. з сынам Андрэем і ўнучкай Аляксандрай ля магіл Маці Настассі Захараўны і  брата Віктара Аляксандравіча Касценіча.

Як і ўсе дзеці таго пасляваеннага пакалення, Дзмітрый уволю паспытаў нішчымніцы. Але разам з клопатамі пра хлеб надзённы хапала ў яго часу і на тое, каб  пачытаць кнігу. Ды кнігу не простую, а самую што ні ёсць унікальную! Пра яе расказ наперадзе. Спачатку трэба патлумачыць, што Маці Дзмітрыя, Настасся Захараўна, была з роду Саковічаў. Яе дзед, Рыгор Раманавіч Саковіч, працаваў вясковым Настаўнікам на Магілёўшчыне яшчэ ў 1860 -­я гады.

Фота: сям’я Саковіча Рыгора Раманавіча. Пасярэдзіне Рыгор Раманавіч, а побач з ім – Несцер Рыгоравіч Саковіч – Настаўнікі!.

 Другі рад: Саковіч Захар Рыгоравіч, Саковіч Яўгенія Рыгораўна, Саковіч Аляксандра Рыгораўна. 1920г. Клімавічы Магілёўскай губерні.

Ён быў чалавекам вельмі адукаваным, меў аўтарытэт сярод      вяскоўцаў, у хаце Саковічаў збіраліся цэлыя сем’і, каб  паслухаць пра тое, што адбываецца ў свеце. З яго              вялікай бібліятэкі Маці Дзмітрыя Касценіча захавала ўсяго адну кнігу, і засталося ў спадчыну тое «Евангалле» на  стараславянскай мове, якое стала для хлопца               першай кнігай у жыцці. Потым былі іншыя кнігі, якія захаплялі вясковага хлопца        прыгодамі, таямніцамі і новымі ведамі.

З успамінаў Маці ведаў Дзмітрый і пра свайго дзеда – Несцера Рыгоравіча

Фото: Д.А. Касценіч расказвае вучням з гуртка «Мы нарадзіліся  пад адной зоркай»: Дышлевіч Алене, Лукашэвіч Настассі, Дуброўскаму Уладу пра сваю настаўніцкую дынастыю.

Саковіча, які настаўнічаў у вёсцы Новыя Пранічкі Магілёўскай губерні. Таксама ён удзельнічаў у Першай Сусветнай вайне і праявіў сябе мужным афіцэрам, за што быў узнагароджаны Георгіеўскім крыжам. Пазней у сваім дзённіку Дзмітрый Касценіч напіша:

«У маім архіве захоўваецца фотаздымак дзядулі – Саковіча Несцера, Георгіеўскага кавалера…

Фота:  дзед Саковіч Несцер Рыгоравіч на фронце  Першай  Сусветнай вайны.

Мяне ўразіў яго каліграфічны почырк… Дзядуля пісаў сто гадоў таму, і кожная літара - як быццам бы вылітая з металу. А яшчэ дзядуля ў сваім кароткім лісце напісаў словы Бацька, Маці, Браты, Сёстры з вялікай літары. І я па прыкладу свайго дзядулі - ­Настаўніка пішу частку слоў не па правілах арфаграфіі, а  з вялікай літары – Настаўнік, Дзяды, Маці, Бацька, Браты, Сёстры».

Фота: ліст Несцера Рыгоравіча Саковіча  з фронту Першай  Сусветнай вайны.

Фота: прадаўжальнік педагагічнай дынастыі Саковіч- Ксенія Саковіч – Настаўніца пачатковых класаў Ушачскай  школы з 1935г.

 У гады вайны с фашызмам ваевала у  партызанскам атраде отраде П. М. Машерава. Побач: Сын Ўладзімір і муж , мой Дядя Канстантін Захаравіч Саковіч.

Фота: Саковіч Дзімітрый  Мікалаевіч- прадаўжальнік педагагічнай дынастыі Саковіч у 60-80 гады 20 стагодзя.

Усё гэта, вядома, уплывала на характар Дзмітрыя і дало          штуршок для выбару будучай прафесіі. Аднак  аднаго жадання стаць настаўнікам, як яго дзед і прадзед, і атэстата аб сярэдняй адукацыі з добрымі адзнакамі аказалася недастаткова.

Фота: Аттестат зрелости Д. Костенича

 Справа ў тым, што ў тыя часы для паступлення ў навучальную ўстанову патрэбна была даведка з калгаса, што гаспадарка не супраць адпусціць свайго працаўніка. Але кіраўнік калгаса       чамусьці заўпарціўся, і Дзмітрыю давялося пайсці на хітрасць.

Каб атрымаць патрэбны дазвол, ён сказаў, што паступае ў сельскагаспадарчую навучальную ўстанову. Яшчэ і дагэтуль, расказваючы пра той выпадак, Дзмітрый Аляксандравіч неяк саромеецца,     што давялося пайсці на падман. За тое была радасць, калі ўбачыў сваё прозвішча сярод студэнтаў Мінскага педагагічнага інстытута.

Фота: Мінскі педагагічны інстытут імя М. Горкага. Лабарант кабінета малекулярнай фізіцы, студент КасценічД. А. з касой на клумбах  педінстытута

Фота: прафесара і Педагогі Мінскага педагагічнага інстытута імя М. Горкага  ў якіх вучыўся Касценіч Д. А. 1962-1967гг.

Фота з выпускнога альбома. 1967 г. У центры  Касценіч Д. А.

 Гады вучобы праляцелі хутка, і неўзабаве ён атрымаў дыплом.

Фота: Касценіч Д. А.  пасля прыезда са  студэнцкай будоўлі ў Нефцюганску 1966г,  перад заканчэннем Мінскага педагагічнага інстытута імя М. Горкага.

Пакахаць настаўніка

Дзмітрый Аляксандравіч перакананы, што каханне з першага         позірку – гэта не выдумка.

– Што наканавана лёсам, таго не абмінеш, – разважае ён. – Гэта толькі на першы  погляд здаецца, што нейкая падзея здараецца з табой выпадкова. Касценіч успамінае, як аднойчы ў жніўні 1967 года, у  кабінеце фізікі, хоць ен і быў моцна заняты, яму раптам захацелася паглядзець у акно. Там на школьным прысядзібным участку прыкмеціў сярод школьнікаў жвавую дзяўчыну, вельмі ж спрытную і ўвішную. 

Спачатку падумаў, што вучаніца, але заўважыў, як яна дае парады, нешта паказвае дзецям, і зразумеў: гэта - Настаўніца. Той яго позірк стаў лёсавызначальным

Было гэта ў 1967 годзе, калі маладога Настаўніка фізікі Дзмітрыя Касценіча накіравалі на працу ў Забашавіцкую сярэднюю школу Барысаўскага раёна.

Фота: Костенич Д. А. – Учитель физики Забашевичской школы 1967г.

 Туды ж пасля педагагічнага вучылішча прызначылі Настаўніцай пачатковых класаў Тамару Прахарэвіч.

Фота:  Тома Прахарэвіч, 1967г. Забашавічы.

 Ёй было крыху больш за сямнаццаць гадоў. Прыгожая, сціплая і працавітая, яна падабалася не толькі Дзмітрыю. На яе таксама паклаў вока настаўнік фізкультуры і… нават адзін з вучняў старэйшых класаў.

- Гэта была сур’ёзная канкурэнцыя, – прызнаецца Дзмітрый Аляксандравіч. – Хаця фізкультурнік быў хлопец высокі, здатны, але і   мяне ростам Бог не абдзяліў. Ужо зараз можна прызнацца, што на глебе кахання да Тамары паміж намі адбылася сапраўдная бойка. На шчасце, перамог я… Гэты выпадак застаўся толькі паміж намі: разумееце, што здарылася б, калі б                даведаліся пра такое высвятленне адносін паміж настаўнікамі?

А вось з закаханым у Настаўніцу вучнем, паводле слоў Дзмітрыя Аляксандравіча, было больш складана:

- Аднойчы мы з ім амаль паўночы блукалі па вёсцы, і я, на правах старэйшага, тлумачыў вучню, што яму яшчэ рана думаць аб «сямейных» справах, і пераканаў, – узгадвае тыя далёкія часы мой суразмоўца.

–    

 Тамарыны бацькі, Павел Макаравіч Прахарэвіч, узнік фашысцкага канцлагэра і яго жонка Кацярына Трафімаўна- Заслужаная Настауніца БССР, таксама былі Настаўнікамі.

Фота: Заснавальнікі Настаўніцкай дынастыі Прахарэвічай: Прахарэвіч Павел Макаравіч і Прахарэвіч Кацярына Трафімаўна- Заслужаная Настаўніца БССР. Абодвы аддалі школе па 50 гадоў жыцця.

Фота: Марыя Трафімаўна  Радюк – Настаўніца пачатковых класаў з сямейнай дынастыі Прахарэвічаў.

Фота: Валянтіна Ямельянаўна Лейчонак – Настаўніца матэматыкі  і геаграфіі з сямейнай дынастыі Прахарэвічаў.

Прадаўжальнікі Настаўніцкай дынастыі Прахарэвічай:

Фота: Дочкі: Тамара Павлаўна Прахарэвіч- Касценіч – Настаўніца рускай мовы- Пачэсная Настаўніца Вяляціцкай школы 1968-2008г.г. Зоя Паўлаўна Прахарэвіч – Настаўніца фізіцы

Фота: Сын Прахарэвіч Александр Паўлавіч – Настаўнік фізіцы

Фота: Прахарэвіч Любовь Мікалаеўна – выхавацель детсада

Фота: Прахарэвіч Вераніка Алесандраўна - псіхолог

Фота: Прахарэвіч Адеся Пятроўна – Настаўніца беларускай мовы.

 Так пасля рэгістрацыі шлюбу Дзмітрыя Касценіча і Тамары Прахарэвіч аб’ядналіся дзве выдатныя педагагічныя дынастыі.

Сёлета сям’я настаўнікаў Касценічаў адзначыла залатое вяселле. У Дзмітрыя і Тамары двое дзяцей: Андрей- скончыу БДУ,

Фота: Касценіч Андрэй Дзмітріевіч – Настаўнік матэматыкі.

 Вольга- скончыла Беларускій педуніверітэт імя М. Танка

Фота: Касценііч Вольга  Дзмітріеўна – настаўніца беларускай мовы школы №23 г. Барысаў.

 і чацвёра ўнукаў: Александра- скончыла  БУНХ і вучыцца у  магістратуре Мадрідскага універсітэта,

Фота: Касценіч Аляксандра Андрэеўна з дядулей  Касценічам Дзімітрыем  Аляксандравічам – Заслужаным Настаўнікам Беларусі

Фота: Касценіч  Ілья Андрэевіч – студент БУНХ

Фота:  Касценіч – Галаўнёва Дарья – вучыцца у 11 класе Барысаускага ліцэя. Ужо Студентка  Лінгвістычнага  універсітэта, будучая Настауніца замежнай мовы, 30-  -й прадстаунік Педагагічнай Дынастыі Саковіч- Касценіч- Прахарэвіч!

Фота:Касценіч- Галаўнёва  Елізавета – вучыцца у 7 класе школы №23 г. Барысава .

Фота: Касценіч Д. А. з унукамі: Ільёй, Дарьей, Александрай

Фота :Касценіч Д. А. з унукамі: Ільёй, Лізай,  Дашай.

Мой суразмоўца прызнаецца, што амаль усё сваё     працоўнае жыццё быў моцна заняты дырэктарскімі справамі. Кіраўніком Вяляціцкай школы маладога       перспектыўнага настаўніка прызначылі ў 24 гады, і прабыў ён на гэтай пасадзе аж да 62, а у Вялціцкай школе  адпрацавау 51 год з 18 ліпеня 1968 года па 1 студзеня  2019 года і  педагогом дадатковага навучання Центра дзіцячай творчасці. Зразумела, больш клопатаў аб дзецях даставалася Тамары Паўлаўне. Тым не менш, як             лічыць галава педагагічнага клана Касценічаў, Дачка і Сын выраслі    годнымі сваіх Шаноўных Продкаў.

Мы ў сям’і паводзілі сябе так, каб паказваць прыклад дзецям, – кажа Дзмітрый Аляксандравіч. – Лічу, што гэта самы дзейсны сродак выхавання.

Дзеці ўслед за бацькамі таксама атрымалі настаўніцкую адукацыю. Сын Андрэй Дзмітрыявіч, адслужыўшы на Поўначы на атамнай падводнай лодцы, доўгі час працавау Настаункам матэматыкі у Вяляціцкай школе і дапамагаў бацьку пісаць відэалетапіс – каля 100 відэаролікау аб гісторыі і традыцыях Вяляціцкай сярэдняй школы.

Фота:Андрэй Касценіч – матрос атамнай падводнай лодцы

Вольга Дзімтрауна  пасля сканчання педуніверсітэта доугі час працавала Настауніцай беларускай мовы і літэратуры школы №23 г. Барысава. У сям’і Касценічаў вельмі даражаць               сустрэчамі з былымі навучэнцамі. Сапраўднае свята, калі ў дом прыходзяць людзі, якіх Дзмітрый Аляксандравіч і Тамара Паўлаўна калісьці вучылі. І тады гэтая сям’я павялічваецца ў некалькі разоў.

У 1969 годзе, на дзень нараджэння,  калегі з Вяляцыцкай школы  Дзмітрыю Аляксандравічу падарылі прыгожы  гадзіннік.

–  Мы дамовіліся, што я буду жыць да таго дня, пакуль       ідзе гэты гадзіннік, – ці то жартам, ці то ўсур’ёз гаворыць Дзмітрый              Аляксандравіч. – Аднак яго ўжо рамантавалі. Як і мяне...

Не так даўно Касценічу­старэйшаму зрабілі аперацыю на сэрцы, і цяпер ён жыве з кардыястымулятарам. Але жвавасці не пазычаць. Раней трымаў карову, каня, парсюкоў, авец. Цяпер апрацоўвае зямлю, яшчэ займаецца пчоламі. Дзмітрый Аляксандравіч перакананы: жыць у вёсцы і не мець хатняй гаспадаркі – гэта няправільна.

Пабудаваць школу…

Вяляціцкая сярэдняя школа – «ветэран» сярод устаноў адукацыі Барысаўскага раёна. Сёлета ёй споўнілася 173 гады. У 1845 годзе гэта быў невялікі драўляны будынак        земскай школы. У 1939­ годзе   пабудавалі новы будынак на 300 вучнёвскіх месц пад кірауніцствам Першага дырэктара Вяляціцкай школы, Заслужанага Настауніка БССР Шыёнка Рыгора Сямёнавіча.. Але з цягам часу і ў ім стала цесна – у канцы 1970­х гадоў там атрымлівалі веды каля 800 вучняў. Колькасць вучняў штогод расла, і  хутка заняткі мусілі праводзіць аж у тры змены. Дырэктарам якраз быў Дзмітрый Касценіч. І каб з’явіўся новы, больш прасторны будынак, яму       давялося прыкласці шмат намаганняў.

Давялося нават пісаць Л. І. Брэжневу, - узгадвае Дзмітрый Александравіч. – Але усё вырашылася, калі падключылі «цяжкую артылерыю» ў Мінску, я маю на ўвазе зварот з просьбамі да вядомых ў республіце людзей:Першаму СекратаруЦК КПБ . М. Машэраву і міністру адукацыі       М. Г. Мінкевічу. Нарэшце справа з месца  зрушылася. Но прыехалі спецыялісты вывучаць месца  будучыга будынка і раптам кажуць, што будаваць нельга,  быццам грунт няўстойлівы, маўляў, патрэбны надзвычай моцны цэмесні, як на касмадроме  Байканур. І пытанне будаўніцтва пайшло па новым вітку. Але наступная камісія пасля праверкі дала станоўчае заключэнне і дазволіла узвесці трохпавярховы школьны будынак на 784 вучнёвскіх   месца… .

                                                                   

Фота: Заслужаны Настаўнік Беларусі Дзмітрый Аляксандравіч Касценіч

Фота: рабочае месца Д.А. Касценіча

ў школьным музеі–…

Фота:  Указ Президента! Прэмьер – міністр Рэспублікі Беларусь Ў.В.  Ярмошын уручае  Д. А. Касценічу знак Заслужанага Настаўніка     Беларусі. 30.08.2001 г.

Фота: першая урадавая узнагарода Д. Касценіча

Фота: Пачэсная Настаўніца  Вяляціцкай школы     Касценіч  Тамара Паўлаўна і я е узнагароды:

Касценіч – чалавек няўрымслівы, заўжды ў пошуку цікавых фактаў і ідэй, якія могуць дапамагчы ў вучэбным і выхаваўчым працэсе. Шмат часу ён аддаў, каб даведацца пра ўсе сакрэты вёскі Вяляцічы, якімі цяпер дзеліцца са сваімі вучнямі.

Прынята лічыць, што назва вёскі ўтворана ад назвы                        старажытнага племені Велятау, якое калісьці жыло ў гэтых мясцінах. Аб даўнім пасяленні людзей у краі сведчаць шматлікія знаходкі  рэчаў Каменнага веку

.Яшчэ з XIX стагоддзя даследчыкам вядома

старажытнае гарадзішча ў Вяляцічах. Яно знаходзілася недалёка ад      месца ўпадзення Начы ў Бобр і датуецца VI–X стагоддзямі. У 1916 годзе ў Вяляцічах была знойдзена старажытная каменная сякера. Пазней ва ўрочышчы каля вёскі знаходзілі крамянёвыя прылады працы. А ў 1954 годзе ў кар’еры на левым     беразе Начы было выяўлена самае старое з вядомых на Барысаўшчыне пахаванняў: яно датуецца X–XI стагоддзямі. Акрамя непасрэдна пахавання, там выяўлены сякера ў выглядзе ладдзі з грыбападобным абухом і дзве крамянёвыя       вузкаабушныя сякеры.

Сведкамі больш позніх часоў знаходжання на гэтых землях людзей з’яўляюцца курганы (ці інакш – валатоўкі, капцы), размешчаныя ва ўрочышчы Ва­ латковае поле. Выяўлены яны ў 1924 годзе. На той        момант адзначана цэлая група курганоў. У 1979 годзе іх было толькі 13. Зараз засталіся адзінкі!???

Гісторыю малой Радзімы добра ведаюць вучні Вяляціцкай школы. На думку Дзмітрыя Аляксандравіча, Настаўнік у сваёй працы павінен выкарыстоўваць пастаяннае імкненне дзяцей да таямнічага, невядомага. І таму Касценіч вышуквае для гэтага розныя цікавыя факты і асаблівасці мясцовасці,    дзе вучні жывуць. Так, на Валатковым полі, дзе рэчка Нача ўпадае ў Бобр, ёсць велізарны, быццам скала, Камень.Людзі яго называюць Вялят­ - Каменем. Настаўнік разгледзеў на ім з аднаго боку выяву чалавека­волата, аз другога – нібыта

Фота: Велят - Камень

праваслаўны крыж. Не аднаму пакаленню вучняў паказваў ён гэтыя выявы. Летась вучоныя Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта зрабілі выснову, што гэты аграмадны валун можа стаць экалагічным помнікам мясцовага значэння – яму 250 мільёноў год.

  Або вось яшчэ адна гісторыя, якая заўсёды выклікае цікавасць у дзяцей. Як вядома, адступаючы ў 1812 годзе, Напалеон шмат нарабаваў дабра. Існуе легенда, што французская армія пакінула гэты скарб недалёка ад сутокаў Начы і Бабра, а мясцовых жыхароў, якія дапамагалі схаваць нарабаванае, забралі ў палон  у Францыю. Дзмітрый Аляксандравіч таксама вырашыў гэтым пытаннем заняцца. Аднойчы ад былога дырэктара Вяляціцкага дзіцячага дома Дзмітрыя Фёдаравіча  Чыстап’янава ён пачуў незвычайны расказ, які падрабязна запісаў і потым          нярэдка выкарыстоўваў у рабоце з вучнямі, каб                актывізаваць у іх цікавасць да мінулага. Дык вось, Чыстап’янаў паведаміў яму, што аднойчы, у 1947 годзе,  з групай выхаванцаў накіраваўся ў паход па             ваколіцах Вяляціч. Спыніліся на начлег на Валатковым  полі. Калі ўвечары развялі вогнішча і гатавалі вячэру, да іх нечакана падышла бабуля і звярнулася да дырэктара са словамі: «Я хачу расказаць вам нешта важнае». Адвёўшы яго даволі далёка ўбок, яна сказала: «Мне ўжо амаль сто гадоў,        хутка Бог пакліча да сябе, і я не хачу несці ў магілу тайну, якую даверыў мне мой дзед   Іллюшонак Максім». Далей бабуля паведаміла, што дзед пачуў тайну ад свайго дзядзькі Апанаса, які недзе згінуў, калі адступалі напалеонаўскія войскі. Аднойчы на кірмашы ў Кіеве да Максіма падышоў сівы мужчына і кажа:«Спадар, прабачце, але  Вы вельмі падобны

на майго брата з Вяляціч, што ў Беларусі». Завязалася    гутарка, у ходзе якой Максім даведаўся: перад ім той самы Апанас. Дзядзька расказаў, што яго забралі з сабой французы пасля таго, як дапамагаў ім закопваць нейкае дабро. «Знайдзі яго і пабудуй у Вяляцічах царкву. Дабро           закапана ў лесе, на тым баку ракі Бобр. Рака, як і чалавек, умее хаваць тайну...» – сказаў Апанас.

Пасля гэтага аповеду бабуля знікла ў начной цемры, а праз тыдзень Дзмітрый

Чыстап’янаў даведаўся, што памерла амаль стагадовая мясцовая     жыхарка Марыя Іллюшонак. Жанчыну часта бачылі на беразе ракі Бобр, яна быццам штосьці шукала там...

Быць шчаслівым

Дзмітрый Аляксандравіч лічыць сябе шчаслівым чалавекам:

– Усе людзі нашага роду – Настаўнікі, Сяляне, Рабочыя, Воіны былі і застаюцца Дастойнымі Грамадзянамі сваёй  Радзімы. Мой Прадед Саковіч  Рыгор Рамановіч працавау Настаунікам,  Дед Нестер Рыгоровіч Саковіч таксама быу Настаунікам, Дедуля Захар Рыгоравч Саковіч быу простым вясковым працауніком,

Фота: Дядуля Саковіч Захар Рыгоравіч  - сельскі працаўнік, Бабуля  Марыя Іванаўна – сельская працаўніца.

Дед Александр Рыгоровіч Саковіч працавау у Міністэрстве чугуначнага транспарту і некій час  выконвау абавязкі намесніка міністра.

Дяді: Віктор Захаровіч, Фёдор Захаровіч, Константін Захаровіч Саковічі ваевалі за Радзіму у гады Вялікай Айчыннай вайны.

Фота: Дядя-  афіцер Чырвонай арміі Саковіч Фёдор Захаровіч геройскі погіб  на фронте

  

Фота: Дядя Віктор Захаровіч Саковіч с  женой  Ніной Івановной і Дочерью Лідіей Вікторовной.

Фота: Дядя Константін Захаровіч Саковіч - фронтовік

  

Все Дяді вярнулісь з фронта с орденамі і медалямі.

Фота: Дядуля  Захар Пятровіч Касценіч  быу простым сельскім працауніком.

Мой Отец працавау у калгасе  і погіб в боях с немецко- фашістскімі захопнікамі  26 октября 1943 года пры вызваленні беларускага города Чавусы. І только через 50 год у 1993 годзе я з Сынам Андреем і Дачкой Вольгой знайшлі яго магілу на ваеннам кладбішче в лесу у вёскі Быново Чавускага раёна Магілёвскай вобласті.

Фота: у магілы Бацькі і Дядулі- Сын Касценіч Д. А. і Унукі : Вольга Касценіч і Андрэй Касценіч. 1993г. Бынова.

Маті Настасся Захаровна уже  тяжка хворая сказала нам : «Дякуй Вам Деці! Тяпер я магу спакойна памірать, а Вы дастойна жыць!»Гэтыя словы Маці сталі для мяне запаветам: памагаць шукаць  прапавшіх бяз вестак на фронтах Вялікай Айчыннай вайны Воінау і ушановываць іх Памяць! 

Фота:Тёця  Лізавета Захароўна Касценіч воевала на фронте Велікой Айчыннай вайны телефоністкой, а пасля вайны працавала тарговым работніком у Калінкавічах Гомельской вобласці.

Фота: мой Брат Касценіч Віктор Александровіч працавау калгаснікам у калгасе «Чэрвоны кастрычнік» Шумячскага раёна Смаленскай вобласті і за доблетную працу быу узнагаоджаны орденом «Знак Пашаны»,

Фота: яго жонка , знаменітая даярка Касценіч Настасся Якаўлевна за   доблестную працу была узнагароджана орденам «Працоунага Чэрвонага Сцягу».

Фота: мой Племяннік і Крёстный Сын Касценіч Геннадій Вікторовіч – сельскій працаунік с жонкай  Касценіч  Натальей Мікалаеўнай- Настаўніцай рускай мовы. Наталья Мікалаеўна працуе у школе, у якой  вучыўся я 60 год назад. 

Фота: Касценіч  Д. А. Заслужаны Настаўнік Беларусі са сваімі Племяннікамі: Федореновым Юріем Антоновічем-які ваеваў у Афганістане, мае узнагароды,  Касценіч – Федоренкавай  Аленай Віктараўнай – работніцай гандлю і Настаўнікам матэматыцы Грышкіным Міхаілам Філатавічам

Фота: Касценіч  Д. А. Заслужаны Настаўнік Беларусі са сваімі Племяннікамі: Касценіч – Антаноўскай  Людмілай Вікторовнай – бібліятекарем сельской бібліятэкі, Антаноўскім Валерыім Антонавічем – лясніком.

 Унукі:

Фота: Касценіч Роман Геннадьевіч – афіцер, проходіт  службу у Смаленскам военнам вучылішчы, Касценіч  Алена Віктараўна - урач

Фота: Федоренкова – Сосновская Вікторія Юрьевна после окончанія Смаленскага ваеннага вучылішча  праходіт службу  на Сахаліне ,

Фота: Федаренкова – Васьковіч Татьяна Юрьеуна – ветурач,

Фота: Антаноўская Юлія Валерьеўна - -эканаміст

  Уся мая родня – Достойные людзі! І у  гэтым наша шчасця.

      І я шчаслівы таму, што ўсё жыццё прысвяціў навучанню і выхаванню дзяцей і стварыў самабыт­ ную школу, якую ведаюць не толькі ў Беларусі. Шчасце – гэта жыццё і праца!

 Настаўнік шчаслівы, калі вучні абганяюць яго ў прафесіяналізме. А яшчэ я шчаслівы таму, што яны мне давяраюць самыя патаемныя думкі мае пітомцы.

Апошні тэзіс шчасця паводле Касценіча варта растлумачыць на канкрэтным прыкладзе. У сваім дзённіку ён апісвае вось такую гісторыю: «Некалькі дзён таму я вярнуў у школу вучня 10 «Б» класа... Хлопец тры месяцы не хадзіў на ўрокі. Класны кіраўнік, сацыяльны педагог, намеснік дырэктара па вучэбна- ­выхаваўчай рабоце наведвалі сям’ю, гутарылі з бацькамі юнака, але безвынікова. Затым да гэтых гутарак падключыліся члены бацькоўскага камітэта, старшыня прафкама і дырэктар саўгаса, інспектар па справах непаўналетніх, старшыня сельскага Савета. Да яго накіроўвалі аднакласнікаў. Але юнак закрыўся ў сабе і ў школу не ішоў. Звярнуліся да мяне, хаця я ўжо дырэктарам не працаваў. Чатыры дні я наведваў сям’ю юнака, гутарыў з бацькамі, братам, сястрой, самім Аляксеем. Я вучыў у свой час бацьку юнака Юрыя  Сяргеявіча і маці Людмілу  Міхайлаўну.  Расказаў я Аляксею пра яго дзеда Сяргея Харытонавіча, які

ўсё жыццё працаваў трактарыстам і меў урадавыя ўзнагароды. А таксама пра прадзеда,                кавалерыста чапаеўскай дывізіі, удзельніка фінскай і Вялікай Айчыннай войнаў. Аляксей, на жаль, аб гэтым не ведаў. І ён раптам адкрыў сваю душу, расказаў, што марыць стаць будаўніком. Але… у школу хадзіць         адмовіўся. І ўсё ж праз нейкі

час прыйшоў. Мы разам пайшлі ў Музей Народнай        Славы, дзе былі сабраны дакументы пра яго Дзеда і Прадзеда. І юнака быццам падмянілі. Ён стаў маім першым памочнікам у музейнай справе і нядрэнным вучнем».

Фота: на Вахце  Памяці А. Ф Колесавай – Лукашевіч Настасся- стараста гуртка «Мы нарадзіліся пад адно зоркай»

Выхаваць патрыётаў

У працы Настаўніка не трэба цурацца таго памятнага і каштоўнага, чым напоўнена родная беларуская зямля. У гэтым Дзмітрый Аляксандравіч перакананы.

– Вяляцічы – край гераічны, – тлумачыць свой падыход Касценіч. – Тут вяліся баявыя дзеянні ў гады Грамадзянскай і Вялікай Айчыннай войнаў, у час  акупацыі дзейнічалі партызанскія атрады і пад­ польныя арганізацыі. 267 загінулых мясцовых             жыхароў – такую даніну забрала Вялікая Айчынная. Пра 130 чалавек не было ніякіх звестак. Але нам з вучнямі ўжо ўдалося даведацца пра лёсы 12 з іх. Дэвіз нашай школы – «Хто не ведае мінулага, той губляе будучае». І на гэтым мы       таксама выхоўваем вучняў.

Яскравы прыклад такога выхавання – дзейнасць школьнага клуба «Пошук». Яго ўдзельнікаў аднойчы зацікавіў фотаздымак медальёна салдата, які загінуў у 1942 годзе пад Ржэвам. Там захаваліся толькі ініцыялы – Ф.К., таксама былі звесткі аб месцы нараджэння і прызыву ў армію. Вучні з дапамогай настаўнікаў правялі складаную пошукавую працу, якая прынесла плён. Высветлілася, што медальён          належаў Піліпу Колесеню. Як затым стала вядома, у сям’і мясцовага жыхара Аляксея Колесеня было шасцёра дзяцей. Вайна забрала ўсіх сыноў – Міхаіл загінуў на фронце, Рыгора фашысты расстралялі за сувязь з партызанамі, а пра Піліпа ніякіх звестак не было. І вось нарэшце трагічны прабел быў ліквідаваны школьнікамі.

А яшчэ ў Вяляціцкім краі вельмі даражаць тым, што ў гэтых мясцінах здзейсніла свой подзвіг маскоўская  Настаўніца і Піянерважатая Герой Савецкага Саюза Алена                Колесава. У ноч перад 1 мая 1942 года дыверсійная група дзяўчат пад яе кіраўніцтвам была скінута на парашутах у лясы Барысаўскага раёна. Савецкі дэсант наводзіў жах на фашыстаў. Асабліва яны баяліся Алёшку­ атамана, або Лёльку, – так мясцовыя жыхары назвалі Лену Колесаву, якая           заўсёды хадзіла на заданні з ордэнам Чырвонага Сцяга, якім яе узнагародзілі у 1941 годзе за подвігі пад Масквой. Вось такія аб’явы вывешвалі немцы па вёсках: «За дапамогу злавіць здаравенную бабу атамана – дэсантніцу Лёльку даецца ўзнагароджанне 30 000 марак, 2 каровы і літр гарэлкі».

У Вяляціцкай сярэдняй школе свята берагуць памяць аб гэтай гераічнай дзяўчыне. Яе імем названа піянерская дружына, у Музеі Народнай Славы ёсць спецыяльны раздзел, прысвечаны Герою Советского Союза Е. Ф. Колесовой и её боевым подругам!

Фота: группа десантніц Героя Советскага Саюза А. Ф. Колесавай. Героіня у центры- другая справа

Фота: Помнік Герою Саветскага Саюза А. Ф. Колесавой на месце яе першага захавання. Установлен Касценічам Д. А. сумесна з вучнямі Вяляціцкай школы 11 верасня 1974года. Лес калі былой в. Мігаўшчіна. У помніка Настаўнікі Вяляціцкай школы. Справа налева: Зуёнок А. А., Касценіч Т. П., Мельнікава В. Н.2005 г.

Фота: члены гуртка “Мы нараділісь пад адной зоркай”- Павлавец Ілья, Алісіевіч Аляксей, Белый Максім, Лукашевіч Дзімітрый, Малярэвіч Ігар  з Зуёнак Алай Аляксандраўнай- намеснікам  дырэктара па выхаваўчай работе і кіраўніком гуртка Касценіч Д. А. у Памятніка Герою Савецкага Саюза А. Ф Колесовой.

  Але галоўнае, што практычна кожны вучань можа    падрабязна расказаць пра яе гераізм у цяжкія ваенныя гады. Відавочна, так             выхоўваецца сапраўдны патрыятызм.

Напісаць характарыстыку

Генеалагічнае дрэва Саковічаў – Касценічаў – Прахарэвічаў, якое стварыў Дзмітрый Аляксандравіч, не зусім звычайнае. На вялізным ватмане абазначаны лёсы ўсіх 28 чалавек, якія займаліся або займаюцца педагагічнай дзейнасцю. Агульны стаж дынастыі настаўнікаў – Саковічаў (галіна ад Маці Дзмітрыя Аляксандравіча), Касценічаў (ён і яго родныя) і Прахарэвічаў (лінія жонкі) – 1000 гадоў!  Мой суразмоўца ганарыцца тым, што             правёў такую велізарную работу і цяпер наступныя         пакаленні сям’і будуць ведаць гісторыю свайго роду.

Але мяне больш уразіла зусім іншая праца гэтага     няўрымслівага педагога. На працягу 38 гадоў, што Дзмітрый Аляксандравіч Касценіч быў дырэктарам Вяляціцкай сярэдняй школы, столькі ж адбылося выпускаў. І кожнаму выпускніку ён напісаў     характарыстыку. І гэта не тыя нібы трафарэтныя паперкі, што звычайна атрымліваюць юнакі і дзяўчаты, пакідаючы школу, а сапраўдныя дэталёвыя   партрэты. Яны змешчаны і ў кніжцы Д.А. Касценіча «Пра час і пра сябе». Вось некаторыя вытрымкі з характарыстык выпускнікоў 2008 года: «Малярэвіч Ірына – вельмі здольная дзяўчынка. Яна актыўна ўдзельнічае ў грамадскім жыцці. Ніводнае мерапрыемства не ад­ бываецца без яе ўдзелу. Выдатны экскурсавод. А яшчэ памятаю, як пераканаўча прасіла яна Івана Фёдаравіча Каратыша, калі ён працаваў начальнікам аддзела адукацыі Барысаўскага райвыканкама, зрабіць двухсхільны дах Вяляціцкай школы. Быў нават прыдуманы яго спецыяльны макет. Іра ўзяла макет у рукі ў час правядзення экскурсіі для кіраўнікоў райсаветаў Мінскай вобласці і сказала:

«Іван Фёдаравіч, паабяцайце, што дах будзе зроблены. Мы вельмі аб гэтым марым. Непрыемна, калі ў час дажджу за каўнер ліецца вада». «Вялікія начальнікі»,     якія былі на экскурсіі, такія спапяляючыя позіркі кінулі на Івана Фёдаравіча, што ён абняў Ірыну і сказаў: «Абяцаю: дах для Вяляціцкай школы мы абавязкова зробім». І слова стрымаў!».

А вось яшчэ два запісы: «Паўлавец Міша. Унікальны хлопчык. Вельмі   неспакойны, працавіты, сціплы і артыстычны.               Прыроджаны артыст. На жаль, у нас няма спецыялістаў, каб развіваць талент Мішы. Гэта быў бы сапраўдны          народны артыст. На 160­годдзе школы адбыўся сапраўдны бенефіс Мішы»;

«Шэрая Алёна. Вельмі старанная дзяўчынка, але здольная на нестандартныя ўчынкі. Вельмі скрупулёзна вырашае матэматычныя задачы, а на перапынку гатова доўга весці дыскусіі з настаўнікам наконт таго, чаму ёй была пастаўлена менавіта такая ацэнка, а не больш высокая».

Стварыць неба

Ёсць у Вяляцічах месца, куды нібы магнітам цягне дзяцей. Гэта – Зорнае Неба, створанае таксама па ініцыятыве Касценіча­ - старэйшага, захопленага астраноміяй, якую ён таксама выкладаў у школе. На вялікай пляцоўцы з камянёў (а іх у гэтай мясцовасці вельмі шмат), выкладзены самыя вядомыя нябесныя сузор’і, а пасярэдзіне – Палярная зорка.

Фота: Касценіч Д. А. з экскурсаводам  Черняўчыкам А. і вучнямі  пачатковых класаў  на Зорным Небе Вяляціцкай школы.2005 год

Менавіта тут Дзмітрый Аляксандравіч на­ ладжвае вельмі папулярныя ў моладзі    ве­ чары фізікаў і лірыкаў. Юнакі і дзяўчаты расказваюць розныя гісторыі, чытаюць вершы, успамінаюць цудоўныя школьныя гады, тут іншы раз нараджаецца першае каханне.

Вельмі важна, што два небы – зорнае і зямное – заўсёды прывабліваюць былых выпускнікоў школы,       для якіх вёска, Малая Радзіма не проста словы, а нешта вельмі значнае ў жыцці.

Фота: Касценіч Д. А. на сенажаті на Зорным Небе Вяляціцкай школы.

Фота: Д. А. Касценіч з лошадью  Дуськой і жеребёнком Ермаком. А верхом на Дуське унучка Сашенька!

І гэта цешыць душу Заслужанага Настаўніка Рэспублікі Беларусь, аднаго з прадстаўнікоў вялікай дынастыі педагогаў, якія пусцілі моцныя карані на беларускай зямлі, і становіцца лёгка на сэрцы. Значыць, яго праца мае плён!...

Віктар ЛОЎГАЧ, Мінск – Вяляцічы – Мінск

P.S.

Комментарий главного героя очерка Костенича  Д. А.

«Виктор  Иосифович  Ловгач написал истинную правду  в своём очерке. Но слишком уж героическим кажется Костенич.  Правильно: проработал 51  в Велятичской школе, 38 лет был директором, выучил на уроках физики несколько тысяч  потомков древних Велятов, вручил им аттестаты о среднем образовании – своеобразные путёвки в жизнь, 214 его учеников сдавали на вступительных экзаменах в ВУЗы его физику и стали хорошими специалистами, около 120 Выпускников  Велятичской школы за это время  получили профессию Учителя и хорошо зарекомендовали себя на педагогическом поприще, группа «Поиск» клуба «Мы родились под одной звездой»нашла сведения о месте гибели 15 из 130 Воинов, считавшихся пропавшими без вести, увековечила их Память ,в том числе двух Героев Советского Союза: Павла Константиновича   Казакевича – Выпускника  Забашевичской школы и Елены Фёдоровны Колесовой – Учительницы и Старшей Пионервожатой московской школы. Посадил вместе с Учителями, Учениками и Родителями Парк Народной Славы, в Память о людях, оставивших заметный след в Памяти народной. Создал Карту Звёздного  Неба из камней – валунов,  Открыл  музеи: Народной Славы, Детского творчества, «Время и мы», Крестьянская хата 17-19в.в., экологический музей.  Написал несколько книг: «О времени и о себе», «Велятичская школа.  Моя педагогическая философия!», «Выпускники - … Гордость и Слава Велятичской школы», «Ни дня без строчки- дневники с 1962 по 2019г.», «Воспитание Патриотов», «Герои в белых халатах!» «Выпускники 2019 года Велятичской школы, Борисовского лицея и Гимназии №3 г. Борисова!» и разместил их в интернете вместе с видеофильмами, которые снял об истории Велятичской школы мой Сын Андрей Дмитриевич Костенич.

Но Героем или  писателем себя не считаю.

А считаю себя человеком, которого определили на «пожизненное заключение» в благодатный велятичский край. И этот человек добросовестно работал, практически без выходных и отпусков 51 год и продолжает работать:  старается «сеять разумное, доброе, вечное» в душах своих питомцев. Построил новое здание школы, построил себе и своей семье дом, вырастил двоих достойных детей, стараюсь воспитать достойных внуков, посадил сад, занимался и занимаюсь подсобным хозяйством. Но богатства большого не скопил, да и не старался это делать. Считаю, что богатое наследство только развращает потомков - всё нужно наживать своим трудом. Езжу на стареньком велосипеде 1980 года выпуска – рад этому: свежий воздух, не нужно тратить деньги  на бензин и экологию  сохраняю. Детей и внуков буду благословлять  старинной иконой Владимирской Богоматери, которой благословила меня Мама, а ещё оставлю Детям и Внукам свои книги, чтобы помнили свой Род,  и большую библиотеку, на которую и тратил лишние деньги.

А Героями считаю свою Маму Анастасию Захаровну, которая вырастила нас с Братом и дала образование, работая с утра и до ночи, порой не доедая; своих Предков, которые достойно жили в непростые времена, своего Отца Александра Захаровича Костенича  и Дядю Фёдора Захаровича Саковича , которые отдали свои жизни, защищая Родину от фашистов в годы Великой Отечественной войны.

И ещё, для меня Герои люди, чьи портреты я поместил ниже:     

Фото: Сосиновский Иосиф Фомич – Первый Учитель Велятичской школы!

Фото: Шиёнок Георгий Семёнович – Первый Диретор Велятичской школы. Заслуженный Учитель БССР! Ветеран  войны!

Фото: Клюсов Георгий Никифорович – первый Летописец  и завуч Велятичской школы, позднее проректор Могилёвского пединститута. Ветеран войны!

Фото: Велятичские  Академики!

Фото: Деревяшко Николай Игнатьевич – старожил Велятич, знавший всех и вся о Велятичах и людях Велятич.

Фото: Костюкович  Пётр Николаевич – доктор технических наук, Выпускник Велятичской школы и МГУ им. Ломоносова - Велятичский Ломоносов.

Фото: Павловец Марфа Васильевна - Доктор медицинских наук, нейрохирург, в войну врач – партизанка.

Фото: Герке Пётр Яковлевич – Выпускник Велятичской школы, Академик медицины.

Фото: Трухановский Даниил Сидорович – Выпускник  Велятичской школы, учёный секретарь Академиии Наук БССР, биолог.Выпускница  Велятичской школы Богдановская Мария у могилы своего Великого Предка!

Фото: Полонник Степан  Степанович – Выпускник  Велятичской школы, доктор сельскохозяйственных наук.

Фото: Костюкович Александр Иванович -  Выпускник Велятичской школы, профессор Минского педагогического института им. М. Танка. Математик.

Фото: группа Героя Советского Союза Е. Ф. Колесовой. Все погибли, кроме Нины Шинкаренко, которая попала в плен.

Фото: Миронов Иван Иванович – Первый секретарь комсомольской организации, Выпускник Велятичской школы первого выпуска 1937 года, студент политехнического  института, погиб в партизанском отряде при выполнении боевого задания.

Фото: Полонник Степанида Кирилловна – Выпускница  Велятичской школы первого выпуска 1937 года, студентка медицинского института, работала  медсестрой в лагере для военнопленных в г. Борисове, помогала бежать  военнопленным, снабжала партизан медикаментами. Расстреляна фашистами.

Выдающиеся Граждане  Велятич.

Фото: Пуховой Александр Тихонович - Выпускник Велятичской школы и военно-воздушной академиии  им. Н. Е. Жуковского, боевой лётчик, награждён высшими орденами Советского Союза.

Фото: Ильюшонок Давид Максимович – Выпускник  и Учитель Велятичской школы

Фото: Павловец Денис Никитич - Выпускник Велятичской школы и председатель колхоза в Велятичах

Фото:  Дышлевич Василий   Романович – Выпускник Велятичской школы,  заведующий мельницей в Велятичах- расстреляны фашистами  25 июля 1941 года вместе с тринадцатью другими Достойными Гражданами Велятич.

Фото: Праправнучка жертвы  фашизма Дышлевича Василия Романовича Дышлевич Алёна во время Вахты Памяти возле дерева-Живого Памятника своему Великому Прапрадеду. 2015 г.

Фото: члены кружка «Мы родились под одной звездой» Дубровский Стас и Градович Артём на Вахте Памяти у деревца-Живого Памятника Выдающимся Гражданам Велятич: Отцу и Сыну Решетнику Ефиму Прокофьевичу и Решетнику Ивану Ефимовичу.2015г.

Фото: Хозин  Виталий Яковлевич - военный лётчик, погибший вместе со своими боевыми товарищами: Сотченковым Василием Павловичем, Сенкевичем Павлом Семёновичем и Чепурным Анатолием Герасимовичем в неравном воздушном бою с фашистами над Велятичами 3 июля 1941 года.

Фото: у Памятника-обелиска Воинам, которые более 70 лет считались пропавшими без вести Костенич Д. А. со своими питомцами из кружка «Мы родились под одной звездой» и Выпускниками Велятичской школы. 2015г.

Фото: Дайлид Василий Ермолаевич - Выпускник Велятичской школы, зам. Начальника ракетного полигона «Капустин Яр», где испытывались первые советские ракеты. Ветеран войны.

Фото: 267  лучших Сынов  Велятич, Выпускников  Велятичской школы, отдавших свои жизни в борьбе с фашистами в годы Великой Отечественной войны

Фото: Колесень Филип Алексеевич – Выпускник Велятичской школы, геройски погибший подо Ржевом14 августа 1942г. и 72 года считавшийся пропавшим без вести!

 Фото: узники фашистских концлагерей и ветеран Великой Отечественной войны Маталыго Григорий Фёдорович в День Победы у Памятника-обелиска погибшим односельчанам. 2015г.

Фото: Пионеры пионерской дружины им. Героя Советского Союза Е. Ф. Колесовой  чтут Память своих Великих Предков, погибших от рук фашистов.2015г.

Фото: отзыв о работе коллектива Велятичской школы писательницы Маи Горецкой, которая написала о Велятичской школе повесть»Там, где Звёздное Небо опустилось на Землю» ж. Нёман №1 2007г.

Фото: Митрополит Филарет в Велятичах

Отзыв о работе коллектива Велятичской школы Митрополита Филарета.

А в воскресной проповеди  в июле 2000года он сказал : «Я посетил много школ в нашей стране и за рубежом за 23 года моего пастырского служения, но Велятичская школа лучшая из всех, которые с посетил!» А во время экскурсии по Велятичской школе 25 июня 2000года  он узнал, что первый директор Велятичской школы Шиёнок Г. С. проработал  в  школе 30 лет,  а нынешний директор Костенич Д. А. проработал в Велятичской школе 32 года. Митрополит Филарет сказал одно слово: «Перамог!» И с этого момента я почувствовал себя полноправным директором Велятичской школы, а до этого я чувствовал себя исполняющим обязанности директора во время отсутствия Шиёнка Г. С.

Фото: коллектив Учителей Велятичской школы, принявший в свои ряды молодого директора Костенича Д. А. 1968 г.

Фото: На Республиканском  слёте Педагогических династий 2010 год. Слева направо: Башко Николай Николаевич – председатель обкома профсоюза, Сакович Вадим Юрьевич – преподаватель БГУ, Сакович Людмила Юрьевна – Учительница Боровлянской школы, Костенич Д. А., , Радьков Александр Михайлович – Министр образования Беларуси, Микулович Любовь Андреевна- - Председатель райкома профсоюза работников образования Борисовского района,  Костенич Тамара Павловна - Почётная Учительница Велятичской школы,  Костенич Ольга Дмитриевна- Учительница белорусского языка школы №23г. Борисова, Казак Галина Николаевна - заведующая Борисовским РОНО, Костенич Светлана Викторовна - - заместитель директора белорусской гимназии г. Борисов, Костенич Александра Андреевна - победитель республиканской олимпиады по испанскому языку, студентка БУНХ, Бойко Александр Александрович - - Председатель ЦК профсоюзовов работников образования Беларуси!

Фото:коллектив Учителей Велятичской школы. 1 ряд слева направо: Сманцер Анна Евгеньевна – дефектолог, Зуёнок Алла Александровна- Учитель информатики, Давиденко Анна Ивановна- Учительница русского языка и пения,  Рыжова Анастасия Михайловна – завуч школы - - мои Ученицы!, Дышлевич Наталья Николаевна- Учительница начальных классов, Лукомская Екатерина Леонидовна- Педагог – организатор, Кунчевская – Никитина Ольга Германовна, журналист, Учительница английского языка., Мельник Людмила  Алексеевна – Учительница начальных классов.

Второй и третий ряд слева направо: Казаков Николай Иванович- Учитель физкультуры, Альшевская Людмила Романовна – Учитель обслуживающего труда, Маляревич Светлана Леонидовна - Учительница географии, Болбас Дмитрий Сергеевич – директор Велятичской школы, Костенич Д. А. – Старый директор Велятичской школы, Коломиец Алёна Юрьевна - социальный педагог, Ходос Тамара Дмитриевна – Учительница химии, моя Ученица! Ананич Наталья Валентиновна - Учительница начальных классов, Ратько Вера Константиновна – Учительница начальных классов!

Фото: а это Велят-Камень, которому 250 миллионов лет! Вот кому можно позавидовать - не страшны ему ни войны, ни землетрясения, ни жара,  ни холод! Всё проходит, а он живёт! Так и Настоящий Человек живёт, пока его помнят!

 Вот и всё,  что я хотел добавить к очерку Виктора Иосифовича  Ловгача.

Подпись:  Д. Костенич

Отрывок из повести Маи Горецкой "Там, где Звёздное Небо опустилось на Землю":

 Мая Ивановна Горецкая- родилась в 1938 году в Виннице 
( Украина), окончила факультет журналистики МГУ имени М.В. Ломоносова. Почти сорок лет Мая Ивановна проработала на  Белорусском телевидении. Автор более 1500 передач и видеофильмов о театральной жизни. Член союза журналистов и театральных деятелей. Лауреат премии «Золотое перо» и других премий в области журналистики. Живёт в Минске.
В последние годы много путешествует. Побывала в большинстве стран Европы и Азии. И, несмотря на недомогания и хвори, каждое лето, заработав или отложив из пенсии необходимую сумму, - отправляется в новое путешествие.
Я позвонил Мае Ивановне 21 августа 2007 года. Просил, чтобы она встретила моего сына Андрея, который должен был передать Мае Ивановне немножко мёда на неделе Медового Спаса. Я ежегодно, после того как завёл пчёл, по примеру моих дедов Захара Петровича и Захара Григорьевича, на неделе Медового Спаса раздаю большинство, собранного моими пчёлками мёда, - добрым людям!
Этот год не исключение. Я раздал большую часть собранного мёда - добрым людям.
И сам не остался без мёда. Как там по Священному Писанию: «…не оскудеет рука дающего…» .
Так вот после моего предложения о встрече, Мая Ивановна бодро ответила: « А я улетаю завтра в 4-00 утра в Турцию. Так, что - приезжайте, только сегодня до 15 – 00.»
Я был рад, что Мая Ивановна здорова, бодра и может позволить себе вновь длительное путешествие. Слава Богу! А я - молился каждый день, - и буду молиться о здравии Маи Ивановны Горецкой, у своей древней «намоленной» иконы Владимирской Богоматери, которой благословила ещё мою бабушку Марию Ивановну Сакович - её мать, а бабушка – мою маму Анастасию Захаровну Сакович – Костенич, а моя мама – меня. Последними словами мамы, которые услышала наша невестка - Анастасия Яковлевна Костенич, были: «Передайте Митьке икону!» 

Ниже я помещаю отрывок из повести Маи Горецкой «Там, где звёздное небо опустилось на Землю», посвящённую нашей Велятичской школе:

Фото: Журнал «Нёман» №1 2007 год.

Под одной звездой. … 

Фото:

Парк Народной Славы. …

Фото:

Шестидесятник – Дмитрий Костенич. …

Фото:

Как повезло Тамаре Павловне …

Откуда у парня испанская грусть?….

Фото:

.

Переписка с генсеками и Президентом…

Фото:

Школа  утонула … в цветах!!!

Фото:

Неразрывная нить времён…

Фото:

Икона и Резерфорд….

Фото:

Четыре школьных музея….

Фото:

Четыре школьных музея…

Экзамены…

Фото:

Четыре школьных музея…

Фото:

Хроника великих дел Дмитрия Александровича Костенича…

Фото:

Ни дня без строчки….

Фото:

Послесловие:

31 мая 2005 года Мая Горецкая приехала в Велятичи по поручению губернатора Минской области Николая Фёдоровича Домашкевича, чтобы собрать материал о работе Велятичской средней школы и её директоре Костениче Д. А. – Заслуженном Учителе Беларуси для книги – летописи «Соль земли» о лучших коллективах и Выдающихся Людях Минской области. Мая Ивановна прожила в Велятичах несколько дней. Она не только познакомилась с директором,Учителями, учащимися школы, но и узнала о традициях Велятичской школы, её Выдающихся Выпускниках и замечательных Учителях и Воспитателях, которые создали самобытную школу и систему эколого – патриотического воспитания с Парком Народной Славы школы, «Картой Звёздного неба» с криницей и школьным прудом, с музеями школы: Народной Славы, Время и мы, Крестьянская хата 17- 19 в.в., Детского творчества, Картинная галерея выпускницы – художницы Маляревич – Каландырец Т. Л., Экологический центр, Информационно – методический центр. 
Результатом её поездки стала повесть о нашей Велятичской школе и её Старом  директоре Костениче Д. А. «Там, где звёздное небо опустилось на Землю». Отрывок из повести опубликован в №1 журнала «Нёман» за 2007 год.
Несмотря на плохое здоровье и довольно солидный возраст Мая Ивановна много работает, совершает путешествия в страны Европы и Азии. Её отец Иван Горецкий был командиром крупного воинского подразделения , которое располагалось в г. Гродно. Он пользовался огромным авторитетом и уважением у жителей Гродно. Мая Ивановна живёт вдвоём с мужем Альбертом Игоревичем – творческим работником. Очень любит Мая Ивановна животных. Кошка Пуська у них «полноправный член семьи». Мая Ивановна очень эрудированный человек, интереснейший собеседник. Человек она обязательный и никогда не подведёт коллегу или товарища. Я бесконечно рад, что на моём жизненном пути встретился такой человек. Она достойна того, чтобы называться Почётным Гражданином Велятич и Велятичской школы!
Ниже ещё раз приведу отзыв Маи Горецкой, который она оставила в книге Почётных посетителей музея Народной Славы Велятичской школы:

Фото: «Какие же Вы все молодцы! И Директор, и Учителя, и Ученики!
Какая прекрасная идея – воспитать любовь к жизни, к Родине, к человечеству через любовь к своим Велятичам!
И эти аллеи, и эти цветы, и эти светлые классы, и эти светлые лица детей - как всё это здорово!
Когда выращиваешь свои цветы, не потопчешь чужие. Когда растишь собственное дерево – сбережёшь и чужое.
А уважение к памяти ушедших, к своей истории рождает истинных граждан, настоящих людей!…
А эти музеи просто - велико-леп – ны!
Всё это,  по настоящему,  трогает!
Понимаю аистёнка, который ходил в школу, провожая ребят!
Мне тоже захотелось поучиться здесь.
Эх, скинуть бы годков 50!
С уважением, Мая Горецкая. Журналист.

31 мая 2005 года.» 

1.   Богатство - земное и звёздное.

Ученики обычной сельской школы создают красоту в маленьком уголке родной республики и находят её в просторах необъятного Космоса!
Собственно, определение "обычная" к Велятичской средней школе подходит не совсем. Во – первых, не так уж много в нашей Республике учебных заведений, история которых насчитывает свыше полутора столетий. А именно в 1845 году было открыто в деревне Велятичи нынешнего Борисовского района народное училище. История сохранила для нас имена Первых Учителей Велятичской школы – Иосифа Фомича Сосиновского , Фёдора Михайловича Алешкевича, Варвары Павловны  Лисицкой, Лидии Фёдоровны Шарковской. Как и их первых Учеников – крестьянских детей с фамилиями Градович, Павловец,  Ильюшонок, Костюкович, Полонник, Мельник, Бондарь, Решетник – предков и поныне живущих в Велятичах трудолюбивых, умных и сильных людей!
Велятичской школе везло на Педагогов, многие из которых по праву носили звание Заслуженного Учителя БССР: Шиёнок Георгий Семёнович - директор Велятичской школы с 1930 по 1961 г.г., Меженин Евдоким Семёнович - Учитель математики; Отличников Образования Республики Беларусь: Снатович Надежда Макаровна - Учительница начальных классов, Борисёнок Зинаида Адамовна – Учительница начальных классов, Гапонько – Меженина Надежда Семёновна – Учительница начальных классов! 
Везло и везёт Велятичской школе на руководителей учительского коллектива, таких как Вера Ивановна Лучина, жену партизанского командира и Учителя Василия Никитича Изоха и Мать профессора физики БГУ Владимира Васильевича Изоха, Георгия Семёновича Шиёнка, проработавшего в этой должности три десятка лет, и нынешнего директора Дмитрия Александровича Костенича, стоящего у школьного "штурвала" с 1968 года. 
Школа славится своими Учениками. Среди её Выпускников известные учёные: Герке Пётр Яковлевич - академик медицины, основоположник гистологии; Павловец Марфа Васильевна – доктор медицинских наук, легендарная врач – партизанка, Заслуженный Врач БССР, Почётный Гражданин Борисовского района, врач – нейрохирург; Костюкович Пётр Николаевич - доктор технических наук, профессор Белорусской Политехнической академии, Изох Владимир Васильевич - заведующий кафедрой радиоэлектроники, профессор БГУ; Костюкович Александр Иванович – доцент математики Минского педагогического университтета имени М. Танка; Ходос – Чура Светлана Петровна - кандидат физико – математических наук; Юданов Феодосий Вавилович – партизанский командир, Герой Социалистического труда, председатель колхоза "Маяк коммунизма" Борисовского района; Павловец Василий Ефимович – Заслуженный Врач России, кавалер орденов Ленина и высшего чехословацкого ордена; Прохоревич Екатерина Трофимовна – Заслуженная Учительница БССР; Дайлид Василий Ермолаевич - учёный – ракетчик, заместитель начальника ракетного полигона Капустин Яр , где испытывались первые советские ракеты, позволившие Советскому Союзу первому проникнуть в Космос; Абрамович Мария Тихоновна – легендарная трактористка, Народный Депутат СССР 
Признаюсь, что всей вышеизложенной информацией корреспонденты "Белорусской нивы" до посещения школы не владели. Приглашение начальника Борисовского райсельхозпрода Виктора Аскерко и заведующего районным отделом образования Ивана Фёдоровича Коротыша побывать в Велятичах на межрегиональном празднике "Богач" стало приятным сюрпризом для журналистов. 
- На празднике будут представлены все школы района – рассказывал по дороге Иван Фёдорович Коротыш. – Подведём итоги деятельности по экономическому воспитанию школьников, их работе по выращиванию овощей и фруктов на пришкольных участках. Наградим лучшие школы по пяти номинациям.
Подобные осенние праздники, включающие в себя целый ряд мероприятий, проводятся в районе уже не первый год. В прошлом году хозяевами такого праздника были ученики и Учителя школы в деревне Ухолода. В нынешнем - Велятичская средняя школа.
"Уважение к минувшему – вот черта, отличающая образованность от дикости". Эти слова Великого Пушкина как нельзя лучше иллюстрируют аллеи, по которым мы идём к зданию Велятичской школы. У каждого из деревьев - именные таблички, напоминающие, в честь кого посажены эти липы, клёны, берёзы. На них фамилии жителей Велятич - участников Великой Октябрьской социалистической революции, гражданской войны, Великой Отечественной войны. ... Имена Героев Советского Союза, уважаемых людей Республики Беларусь, многодетных Матерей - Героинь ....
Таких аллей у школы пять. Одна из них свято хранит память о 16 бывших жителях деревни Велятичи, расстрелянных гитлеровскими оккупантами 25 июля 1941 года. А вот аллея в честь испанских друзей – побратимов появилась сравнительно недавно. Дело в том, что и здешние края затронула тень чернобыльской беды. Более двухсот школьников после этого побывали на оздоровлении в Испании. В свою очередь дети приглашали к себе в гости членов тех семей испанцев, где проживали во время оздоровления. Вот в честь людей, приютивших наших детей в далёкой Испании , и посажены были на пришкольном участке молодые деревца!
Работа по эколого – патриотическому воспитанию подрастающего воспитания в Велятичской школе получила высокую оценку в районе. Особенно акция "Мой родной куточек". К сожалению, в начале октября увидеть всю палитру красок и многообразие цветов на клумбах воочию уже не довелось. Только на цветных фотографиях по – прежнему радовали глаз "куточки" школьных классов – "Блакитны", "Экзотичный","Вясёлая полянка", "Альпийская горка" ... . А затем завуч Велятичской школы Чернухо Лилия Ивановна провела журналистов по "космическому" маршруту. Ещё в прошлом году был создан здесь клуб Учителей и школьников "Мы родились под одной звездой". Президент клуба - Заслуженный Учитель Беларуси, Учитель физики и астрономии , директор Велятичской школы Костенич Дмитрий Александрович. Надо отметить, что в клуб "Мы родились под одной звездой" принимают и Почётных Гостей, которых в Велятичах бывает немало.
Богатая фантазия, искренность чувств и умелые руки членов клуба "Мы родились под одной звездой" создали рядом со школьным зданием нашу Вселенную в миниатюре. Традиционное место их встреч – Зодиакальный круг с 12 зодиакальными созвездиями. Дальше Карта Звёздного Неба Велятичской школы с околополярными созвездиями: Большой и Малой Медведицами, Драконом, Кассиопеей, Цефеем, Андромедой, Лебедем, Лирой, Персеем, Возничим, Близнецами, Орионом, Раком, Волосами Вероники. И Млечный Путь- часть нашей Галактики, и наша Солнечная система с коричневым от жары Меркурием, красным Марсом, зелёной Землёй с загадочной Луной, голубой Венерой, ярким Юпитером, Сатурном с его красивыми кольцами, далёкими: Ураном, Нептуном, Плутоном.
Перед входом на Карту Звёздного Неба огромный чёрный валун с яркими звездами, символизирующий нашу Вселенную. На выпуклости валуна картина , изображающая нашу планету такой, какой увидел её Юрий Гагарин из Космоса, - густая чернота Космоса, яркие звёзды и голубая Земля .... . Здесь же в специальной беседке, находятся астрономические приборы, которые приближают к сельским мальчишкам и девчонкам настоящие звёзды. 
А рядом пробивается к Солнцу и Небу маленькая, акуратно обустроенная школьниками криничка. Она наполняет рукотворный водоём и спешит себе дальше – от родного истока в ручей Крепыш, потом в недалёкую Вилию, затем в Начу и ещё дальше – в Бобр, Березину, Днепр и в далёкое Чёрное море. ....

Александр Вильчинский, собственный корреспондент "Белорусской нивы" Борисовский район.

На фото: руководитель экологического кружка Велятичской школы, Учительница географии Светлана Леонидовна Маляревич со своим помощницами: Наташей Ильюшёнок ( теперь Наталья Александровна Ильюшёнок после окончания Минского педагогического университета работает Учительницей физики в г. Борисове), Таней Парфененко ( Татьяна Николаевна Парфененко после окончания Белорусского государственного университета информатики и радиоэлектроники работает инженером на заводе) и Олей Гиль ( Ольга Александровна Гиль после окончания Витебского мединститута работает врачом в Крупском районе)! 

2. Утонула .... школа в цветах.

Многое сделано в последнее время для того, чтобы краше стали наши города и деревни. Роль местных властей, Советов депутатов в развитии социально – культурной сферы, в благоустройстве подведомственных территорий в этой системной работе – ключевая. Традиционно, исторически. 
Всюду ли так? Недавно председатели городских и районных Советов Минской области побывали в Борисовском районе.

Велятичские звёзды
То, что педколлективы сегодня "куют" красоту, внутри и снаружи, в тех учреждениях, где призваны осуществлять учебно – воспитательный процесс, уже никого не удивляет. Примета времени. А может быть частичка воспитания? Причём весьма важная.  В чем воочию довелось убедиться на примере Велятичской средней школы. Каждый из гостей был буквально потрясён обилием и роскошью цветочных клумб во дворе школы. Иные из них появились здесь в году нынешнем – вместо асфальтовой серости. Всё это - творение местной детворы и их Наставников во главе с Заслуженным Учителем Республики Беларусь, директором Велятичской школы Костеничем Дмитрием Александровичем. Их же руками был в буквальном смысле спасён школьный стадион: заболоченность дети победили путём строительства небольшого озерца – оно то и приняло в себя лишнюю воду открывшейся криницы.
А рядом, на асфальте, расположился .... своего рода Музей Космоса. Звёздное небо и Млечный Путь придумал тот же Дмитрий Александрович, физик и астроном, вместе со своими Учениками.
Прижилась в Велятичской школе одна мудрая традиция: освобождается кабинет – рождается музей, где, понятно, экскурсоводы – дети, у которых – глубокие и верные представления о пращурах и Малой Родине, о Славных Земляках и жизненных ценностях. Восемьдесят процентов Учителей здесь – Выпускники родной Велятичской школы. Стоит задуматься!

Инесса Петрусевич
Минская правда.

3. Парк на школьным двары.

На двары Вяляціцкай сярэдняй школы набіраюць сілы маладыя дрэвцы. Кожная алея мае сваю назву: сям'і Ульянавых, Памяці выдатных землякоў і суайчыннікаў, Памяці Настаўнікаў, Памяці растраляных фашістамі 25 ліпеня 1941 года 16 мірных жыхарёў Вяляціч, Памяці іспанскіх сяброў – побратімаў. 
На алеі аднавяскоўцаў - Герояў Вялікай Айчыннай вайны ратуць дрэвцы, пасаджанная асобна кожнаму, хто не вярнуўся з крывавых дарог, абараняючы сваю Радзіму.
Шупіць лістотой малады дубок, ля якога выгравіравана і прымацована да слупіка шільдачка: Першаму Дырэктару Вяляціцкай школы, Заслужанаму Настаўніку БССР Шіёнку Георгію Сямёнавічу. А ля першага клёніка на алеі шыльдачка: Герою Савецкага Саюза Алене Хфёдараўне Колесавай. Далей яшчэ шмат шыльдачак: Герою Савецкага Саюза Валадзю Дубініну ад піянераў 5"в" класа .... . У гонар Героя Савецкага Саюза Юрыя Смірнова пасаджана бярозка якую прынеслі з лесу вучні 10 "а" класа. Жывы помнік – клён набірае сілы, пасаджаны ў памяць Героя Савецкага Саюза Мікалая Гастэлы камсамольцамі 10 "в" класа.
Першыя ягадкі ружавеюць ужо на яшчэ кволай рабіне пасаджаннай у памяць аб Партызанцы – Гераіне Люсі Чалоўскай. Гэта помнік адважнай камсамолцы ад вучняў 9"в" класа. І так ля кожнага дрэвца шыльдачкі сведчаць аб тым, каму яны пасаджаны і чыімі рукамі.
Растуць дрэвы, набіраюць сілы. Мінуць гады і ва ўсе куткі нашай Радзімы разляцяцца былыя вучні, а Парк пасаджаны іх рукамі, разрасцецца. І кожны, хто прымаў удзел у стварэнні яго, будзе памятаць сваё дрэвца і Героя ў гонар якога садзіў ён гэты жывы помнік.
Цяпер, пакуль Парк не стаў цяністым, між дрэў разбіты кветнікі. Мноства кветак яркіх і прыгожых. Калі глядзіш на гэты жывы дыван, то міжвольна ўяўляеш, што нібы спусцілася пасля дажджу сюды вясёлка.
Кветкі ўсюды. Нават на школьным ганку знайшлося для іх месца. На вокнах школы шмат вазонаў, якія будуць цвісці і зімою.
Букеты крывава – чырвоных вяргінь стаяць паабапал помніка Герою Савецкага Саюза А. Х. Колесавай, што ўстаноўлены ў вестыбюлі школы. На кветках кроплі расы, бо іх толькі – толькі зрэзалі і прынесці сюда да помніка . Раса здаецца кроплямі крыві, якія вось – вось капнуць на падгогу. Кроплі крыві, якія праліла партызанка Алена Колесава ў няроўным баі з фашысцкімі захопнікамі і загінула увайшоўшы ў бессмяротнасць.
Імем Гераіні - партызанкі Алены Колесавай названа піянерская дружына Вяляціцкай школы. Вучні не забываюць ставіць кветкі партызанскаму важаку ля падножжа абеліска зімою і летам.
Памятаецца, у лютым, калі марозы стаялі на двары сапраўды лютыя, мне давялося быць у гэтай школе. І тады ля абабеліска стаялі ружы свежыя, духманыя. Толькі- толькі прынесеныя са школнай цяпліцы, дзе растуць яны і цвітуць амаль круглы год.
У Вяляціцкай школе не раз бывалі дэлегацыі, якія цікавіліся работай школы. Бывалі госці з розных саюзных рэспублік: Расіі, Украіны, Літвы і з-за мяжы: Іспаніі, Італіі, ЗША, Англіі, Германіі, Польшчы.
Рэспубліканскі слёт школьных лясніцств быў праведзены сёлета перад заканчэнням навучальнага года. На ім абмяркоўвалася работа школьнага лясніцства, якім кіруе Настаўніца Раіса Уладзіміроўна Бондар і вучань Эдуард Рускіх. На слёце прысутнічалі: міністр асветы БССР М. Г. Мінкевіч і председатель ЦК прафсаюзаў Настаўнікаў Беларусі Т. Чоботова, загадчык Мінскім АБЛАНО Валністы Я. Г. 
Дзелянкі лесу, адведзеныя пад школьнае лясніцства, дагледжаны так, нібы гэта сад. Непадалёку ад вёскі Вяляцічы на прыгожай дзелянцы створана зона адпачынку. Члены лясніцства зрабілі і ўстанавілі тут столікі, лаўкі. Прыходзь і адпачывай.
Пакуль яшчэ ціха ў школьных калідорах. А на двары ўсё лета не змаўкаюць дзіцячыя галасы. Згодна з чаргой вучні ўсім сваім класам прыходзяць сюды, каб даглядаць кветкі, дрэвцы, свой школьны агарод.
.... Шуміць, трапечацца на дрэвах Школьнага Парку ярка – зялёная лістота. Дрэмы спяваюць Гімн тым, хто стварыў гэты Парк і яшчэ тым, чые Імёны значацца на шыльдачках, Імёны, якія будуць вечна ў Памяці Народнай!

Л. Клюйко – журналист газеты "Адзинства"



4. Кветкі ў аранжарэі.


Калі заходзіш ў аранжарэю Вяляціцкай сярэдняй школы, быццам трапляеш ў трапічнае царства. Тут цвітуць ружы, калы, густа зелянее лімон. А па баках на спеціяльных паліцах гаршочкі з пакаёвамі кветкамі.
- Усё гэта сваімі рукамі вырошчваюць юныя натуралісты, - гаворыць выкладчык хіміі Наталля Іванаўна Харкова. Яна кіруе гуртком. Вучні ахвотна наведваюць заняткі гуртка, бо яны праходзяць цікава. А галоўнае – дзеці бачаць вынікі сваей працы. Юннаты вырошчваюць ў аранжарэі не толькі кветкі. Зімой на градках зелянелі цыбуля і укроп. Ураджай паступаў на школьную кухню і абагачаў абеды вітамінамі.
Цяпер на градках зелянее расада памідораў. Жыхары Вяляціч ды і іншых вёсак ахватна набываюць гэту расаду. Не трэба ім траціць час і ездзіць за ей на рынак. Вяскоўцы ахвотна набываюцб тут і кветкі. Ды і ў школе ні адна ўрачыстасць не праходзіць без кветак, які вырашчаны юннатамі. Вялікая карысць і ад доследаў, што праводзяць школьнікі ў аранжарэі. І застаецца толькі назваць самых актыўных з ліку юнатаў. Гэта Ларыса Лявіцкая, Люба Градовіч, Наташа Беспояська, Лена Ільюшёнок, Таня Тітавец і іншыя.

Д. Іваноў – журналіст газеты Адзінцтва
P . S.
После окончания Велятичской школы все эти ученицы стали Достойными Гражданами нашей Республики Беларусь. Лариса Левицкая стала врачом, Люба Градович – Учительница, Наташа Беспоясько - воспитатель, Лена Ильюшёнок – врач, Таня Титовец – банковский работник, а Учительница химии Харькова – Матвеева Наталья Ивановна плодотворно работает Учительницей химии в г. Борисове, родила , выучила и воспитала сына , который получил профессию врача ! 


5. Вяляціцкая трагедыя


Гэта здарылася ліпеньскай раніцай 1941 года. Па вясковых вуліцах снавалі на машынах, матацыклах фашысты. Гарланілі песні, заходзілі ў двары, лавілі курэй, , са смехам, гергатаннем выцягвалі з  хлеўчукоў свіней.
Але жыхары вёскі Вяляцічы нагледзіліся ўжо з першых дзён вайны на жывадзёрства фашыстаў і асаблівай бядой не лічылі тое, што рабаўнікі хапалі жыўнасць.
Неўзабаве здарылася ящэ страшнейшая бяда. З дому ў дом прыходзілі пасыльныя і ўручалі кароткі загад: "Прыйсці да ўправы на сход".
Уручылі такую позву і Васілю Яфімавічу Рашэтніку. Ён патрымаў паперку ў руках, глянуў на жонку і сказаў : " А ну іх да д'ябла! Чаго я там ня чуў, ці ні бачыў." 
- Раз клічуць, дык ідзі, - сказала Алена Аляксеўна. 
Нехаця збіраўся Васіль Яфімавіч. І гэтак жа неахвотна пакрочыў да цэнтра вёскі Вяляцічы. Алена занялася па гаспадарцы, стала збіраць паесці дзецям. А праз некаторы час ўбачыла, як праімчаліся ў бок лесу грузавікі, на якіх сядзелі ў акружэнні аўтаматчыкаў вяляціцкія мужчыны.
Не заўважыла жанчына, што сярод іх быў і яе Васіль. Толькі тады схапілася за галаву і загаласіла, калі ўбачыла як варталіся машыны з боку леса ўжо без людзей.
Вязняў прывезлі і загадалі спусціцца ў роў, што непадалёку ад дарогі. Гэтае месца ім была вядома з дзяцінства. Шмат разоў бываў кожны з іх тут.
Іх расстралялі не адразу. Загадалі выкапаць сабе яму, прімушалі прасіцца, каб карнікі памілавалі, даравалі жыццё. Але людзі маўчалі. Пад поглядам палаючых ненавісцю вачэй фашысты адчулі сябе жахліва і пастараліся як мага хутчэй расправіцца з актывістамі вёскі.
Хто ж яны, гэтыя шаснаццаць чалавек, загінуўшыя ў самым росквіце жыцця?
Гэта мірныя працавітыя жыхары Вяляціч, якія карысталіся асаблівай павагай сярод аднавяскоўцаў. У кожнага з іх была свая прафесія, быў свой занятак.
Андрй Дзімітрыевіч Градовіч, напрыклад, займаў пасаду лесатэхніка ў Вяляціцкам лясніцстве. Служыў прыкладам працавітасці. Паважаны быў тымі, хто жыў па суседству.
Кірілл Емельянавіч Галуза працаваў паляводам ў сваім калгасе. Памяркоўны, дабразычлівы чалавек.
Давыд Максімавіч Ільюшонак - Настаўнік Вяляціцкай школы, рахункавод калгаса.
Емельян Маркавіч Багдановскі – ляснік мясцовага лясніцства.
Самуіл Яфімавіч Рашэтнік – загадчык магазіна.
Антон Карлавіч Касцюковіч – калгаснік.
Васіль Раманавіч Дышлевіч – загадчык млына, камуніст.
Пётр Аляксеевіч Ільюшонок - лесатэхнік, камуніст.
Максім Арцёмавіч Цішкавец - старшыня калгаса.
Мікалай Данілавіч Касцюковіч – калгаснік.
Ілля Самуілавіч Градовіч начальнік паштовага адзялення сувязі.
Станіслаў Францавіч Васілеўскі – Настаўнік Вяляціцкайшколы.
Васіль Яфімавіч Рашэтнік - палявод.
Міхаіл Іванавіч Ільюшонак – загадчык магазіна.
Даніла Мікітавіч Паўлавец - старшыня калгаса.
Пётр Парфяновіч - старшыня Вяляціцкага сельпо.

Гэтыя людзі будавалі новае жыццё. Іх расстралялі толькі за тое, што яны былі актывістамі.
Не былі яны яшчэ партызанамі. Не паспелі арганізавцца ў тыя першыя месяцы акупацыі ў партызанскія атрады. Яны горача абмяркоўвалі зводкі Савінфармбюро, праслуханныя кім – небудзь ноччу па прыёмніку, і стараліся як мага шырэй распаўсюдзіць звесткі пра фронт, пра баі за Радзіму.
На актывістаў данёс тады акупантам здраднік. Пасля выгнання фашыстаў быў суд. Алена Аляксееўна Рашэтнік выступала з доказам як сведка.
- За што ж ты мужа майго, Васіля, прадаў? Колькі заплацілі табе, гандляру чалавеччымі душамі за шаснаццаць прададзенных мужчын? - запытала на судзе жанчына ў здрадніка.
- У адказ здраднік толькі нізка апусціў галаву. Ён не думаў, што прыдзе час і адвернуцца ад яго людзі, будуць памятаць яго здраду праз пакаленні.
- Вылюдак адбыў заслужаннае пакаранне, вярнуўся ў вёску. Але не жадалі з ім людзі размауляць, абыходзілі бокам, нібы заразу. І рассказываюць жыхары Вяляціч, што ён ніколі пасля не ездзіў па той дарозе, што вядзе ў бок Барысава, дзе па яго віне пралілася людская кроў. Мабыць паўствалі ў памяці здрадніка жахлівыя малюнкі растрэлу ні ў чым нівінаватых людзей. Яны і мёртвыя не давалі яму спакою. І да скону свіх дзён быў ненавісным для ўсіх , хто ведаў яго. 
- Цяпер на месцы растрэлу ўстаноўлены помнік. Усе шаснаццаць імён залатымі літарамі запісаны на гранітным абеліску. Паабапал ратуць маладыя бярозкі, да помніка пакладзены пліты, каб людзі маглі па іх прайсці, пакланіцца ахвярам фашызму. Тут, на месцы растрэлу заўжды ляжаць вянкі, жывыя кветкі. У памяці людзкой назаўсёды- Настаўнік і Калгаснік, Служачы і Работнік лясніцтва.
- У Андрея Дзмітріевіча Градовіча была вялікая семья. І усіх дзяцей вывела ў людзі Савецкая ўлада. Старэйшы яго сын – афіцэр Савецкай Арміі, загінуў ў баях з фашыстамі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Васіль закончыў палітэхнічны інстытут. Ганна набыла спецыяльнаць урача. І ўсе яго сыны і дочкі шчасліва. Не паставілі фашысты на калені дзяцей камуніста, як жадалі таго.
- Гляджу я на сваіх дзяцей і радуюсь за іх шчаслівы лёс., - расказвае Алена Аляксеевна, удава Васіля Яфімавіча Рашэтніка. - Засталася я з трамя малымі на руках. Думала, што загінуць яны з голаду ў гады акупацыі. Але прйшло вызваленне, і ажыла я. Усіх дзяцей ў людзі вывела. Грыша – брыгадзір трактарнай брыгады, Міша – мантажнік – высакавольтнік, Соня працуе ў магазіне. 
- І так кожную сям'ю расстрэляных актывістаў не пакінула ў бядзе Савецкая ўлада.
- ... У дні ўрачыстасцей дзеці і ўнукі загінуўшых нясуць на магілу букеты самых прыгожых кветак. Нясуць як даніну, як падзяку за тое, што былі іх родныя людзмі і да канца свайго жыцця вернымі сэрцам і душой сваей Маці – Радзіме!
Л. Клюйко - журналіст газеты "Адзінцтва"

6.. Дыялог з цывілізацыяй


У імкненні да цывілізацыі
не абывязкова ўцякаць 
з вёскі!

Мне, вясковаму настаўніку, яшчэ маладому, без вялікага стажу, без сям'і, без гаспадаркі з хлявом – выручалачкай пакуль што шанцуе, бо, калі ўлічыць усе гэтыя "без" то атрымліваецца крыху вольнага часу, якраз на тое, каб пачытаць нешта звышпраграмнае, або, калі можна так выказацца, звышпрадметнае, тое, што не адносіцца да прадмета, які выкладаю. А выкладаю я беларускую мову і літаратуру ў Вяліціцкай сярэдняй школе ўжо трецій год.
І вось нядаўна, чытаючы "Партрэт Дарыяна Грэя", што напісаў Оскар Уайльд, сустрэў такія цікавыя і неадназначныя разважанні аднаго з персанажаў пра вёску: "Да людзей, якія жывуць за горадам, не дайшла цывілізацыя. Так, так, далучыцца да цывілізацыі – справа зусім нялёгкая". Задумаўся, а дакладней, успомніў, бо думаў аб гэтым ужо раней. Успомніў літоўскага пісьменніка Енеса Авіжуса, які ў сваім рамане "Страчаны дах" разважаў аб лёсе горада і вёскі: у мірны час гараджане насмяхаюцца з вяскоўцаў за іх некультурнасць, нецывілізованнасць, а асабліва за тоя, шот яны ўжываюць ў ежу сала. Але пачалася вайна, і вяскоўцы вязуць ў горад пажаўцелае сала трохгадовай даўнасці, а галодныя гараджане сквапна накідваюцца на яго, выменьваюць на асабістыя рэчы. Цяпер насміхаюцца вяскоўцы. Успомніў і нататкі Антуана Сент – Экзюперы " Іспанія ў крыві", дзе барселонская дзяўчына, беручы удзел у грамадзянскай вайне, трапіла з баямі ў вёску і цяпер кажа, што пасля вайны ў горад ужо не верняцца, бо хочаць застацца тут назаўсёды. Шмат у якіх пісьменнікаў у той ці іншай форме, прама ці ўскосна асэнсоўваецца тэма кантрасту горада і вёскі, усіх пералічіваць было б доўга. У рэште рэшт думкі прывялі, як часта са мною здараецца, да майго літаратурнага куміра студенцкіх гадоў Сакрата Яновіча.
Наш земляк, беларус, які жыве ў Польшчы, нарадзіўся ў мястэчку Крынкі пад Беластокам. Усё жыццё займаўся грамадскай дзейнасцю, шмат паездзіў па свеце. Праз усю творчасць праходзіць тэма апазіцыі "горад – вёска", якая рэалізуецца на ўзроўні "бацькі - дзеці": дзеці, стаўшы самастойнымі, пакідаюць свіх старых бацькоў у вёсцы, а самі з'еджаюць у горад і цяпер рэдка паказваюцца ў госці, як напрыклад, у вершы ў прозе "Прыехаў":
"Глянь, маці, на сына. Ён сумны стаіць, бамбіза, і не ведае куды падзець рукі. Падымі, маці, вочы. Ён з далёку прыехаў наведаць гаспадарку. Запытай, маці, як жывецца яму. Ён пакінуў цябе адну на загоне запушчаным. Прітуліся, маці, да шчакі. Ён не асмеліцца пацалаваць руку тваю ...
Прыгалуб, мамачка, кучму яго раскудлачаную. Ён дарослы ўжо чалавек і жаніцца будзе. А пра нявестку нашто табе ведаць, маці? Ты ж і ў вёсцы свой век дажывеш."

І вось пасля насычанага актыўнага жыцця, пасля таго, як набыў славу і аўтарытэт( меў нават аўдыенцыю ў Папы Рімскага) у пажылым узросте ( 65 гадоў) пісьменнік вярнуўся ў сваё мястэчка, якое старэе і вымірае, і заснаваў ва ўласным доме міжнароднае таварыства "Сакратава Сядзіба", куды зараз з'еджаюцца літаратары з розных краін свету. Штогод выходзіць альманах "Беларускі год", і тое, што товарыства міжнароднае, а центр яго – вясковы дом беларуса – усё гэта зроблена пісьменнікам знарок, каб падкрэсліць, што вясковыя карані - не перашкода для дасягенння культурных вяршынь сусветнага ўзроўню, што ў імкненні да цывілізацыі не абявязкова ўцякаць з вёскі ў горад, можа, наадварот: у вёску як у культурны центр з задавальненнем прыязджаюць людзі з Германіі, Францыі, Англіі, Швецыі і іншых еўрапейскіх краін.
Я адчуў нешта падобнае, правёў паралелі, калі два гады назад прыйшоў па размеркаванню пасля заканчэння Белдзяржуніверсітэта працаваць у Вяляціцкую школу. Вось як гэта было:

Алея, якая вядзе да зор…

Хто б вы ні былі: новы настаўнік, удзельнік семінара на базе школы, госць на вечары сустрэчы выпускнікоў, дзяржаўны чыноўнік – пры ўваходзе ў школьны двор вас сустрэне экскурсавод. За кожны музей, за кожны цікавы куток у школе адказвае пэўны вучань. Перш чым вы трапіце ў будынак, вам давядзецца самае малое хвілін 40 паблукаць па школьным двары, па яго алеях, клумбах, цікавых пляцоўках. Як правіла, стомленных з дарогі гасцей тут шкадуюць, таму праводзяць сціслы варыянт экскурсіі. Дзеці цудоўна размаўлююць на беларускай мове, а галоўнае, гавораць усё па памяці, без паперкі.

Алея Памяці Настаўнікаў.

 Здаўна ў школе існуе такая традыцыя: калі збіраюцца на вечары сустрэчы выпускнікоў пажылыя людзі і пачынаюць успамінаць сваіх былых настаўнікаў, здараецца, што нехта згадае імя педагога, якога ніхто з цяперашніх настаўнікаў не ведае, але які ў свой час працаваў у школе і добра вучыў своіх выхаванцаў. Тады ў гонар гэтага чалавека садзяць дрэва ў Алеі Памяці Настаўнікаў. Пад кожным дрэвам стаіць драўляная шільдачка, на якой выпалена імя Настаўніка і прысвячэнне, паведамленне, хто яго ўшанаваў. Так захоўваеццца Памяць. Так людзі, якія пакінулі след у жыцці гэтай установы, назаўсёды застаюцца з ёй.

Далей мы паварочваем на Алею Памяці растраляных аднавяскоўцаў, на якой расце 16 дрэў.

 Нас сустракае новы экскурсавод і распавядае аб тым, як 25 ліпеня 1941 года фашістскія акупанты ўвайшлі ў вёску Вяляцычы і першае што зрабілі, гэта сабралі ў центры вёскі жыхарёў, выклікалі 16 чалавек ( Настаўнікаў, камуністаў, камсамольцаў, былых кіраўнікоў калгасаў і простых жыхароў – актывістаў, будаўнікоў новага жыцця ў Вяліцычах), пасадзілі на машіну, адвезлі за вёску і расстралялі. Гэтыя людзі не былі: ні партізанамі, ні падпольшчыкамі. Яны просто смела глядзелі на аккупантаў, а яшче яны былі будаўнікамі новага шчаслівага жыцця пасля Кастрычніцкай ревалюцыі 1917 года! Гытая падзея засталася ў памяці жыхароў пад назвай "Вяляціцкая трагедыя". На тым месце зараз стаіць помнік, і у Дні Памяці – 9 мая, на Радаўніцу – вучні Вяляціцкай школы наведваюць гэта месца, добраўпарадкоўваюць яго, ускладаюць кветкі і хвілінай маўчання ушаноўваюць Памяць загінуўшіх анавяскоўцаў – ахвяр фашызма!
Ніхто з нас не хатеў бы, каб была патрэба ў такіх алеях, але калі трагедыя здарылася, то памяць аб ей не павінна знікнуць, і захаваць яе - наша задача.

Пераходзім на наступную Алею – Алею Іспанскіх Сяброў – Пабратімаў, хоть і тут бачыцца адбітак недобразычлівага лёсу. У выніку чарнобыльскай катастрофы вёска Вяляцычы апынулася ў забруджанай зоне. Дзяцей Вяляціцкай школы пазвалі на аздараўленне простыя жыхары Іспаніі. Сёння радыелагічныя абмежаванні з вёскі ужо зняты, але дзеці па – ранейшаму падтрымліваюць добрыя адносіны са сваімі іспанскімі семьямі, з якім яны пасябравалі, ездяць да іх ў госці, запрашаюць сваіх іспанскіх сяброў ў госці на Беларусь. А іспанскія сябры прыязджаюць ў Вяляцычы і абывязкова наведваюць школу. Школьнікі Вяляціцкай школы – экскурсаводы праводзяць ля іх экскурсіі на іспанскай мове.
З Алеі іспанскіх Сяброў – Пабратімаў мы накіроўваемся на пляцоўку астралагічнага клуба "Мы нарадзілісь пад адной зоркай!"

     Мы стаім каля вялікай клумбы авальнай формы, на якой каменямі выкладзены 12 знакаў Задыяка. Каля кожнага знака стаіць астролаг – вучань ці вучаніца, апранутыя ў чорную мантыю і чорны квадратны капялюшак звензелем. Госці падыходзяць кожны да свайга знака Задыяка. Астролог занатоўвае адрас, нумер тэлефона, дату нараджэння, каб пасля дасылаць віншыванні з днём нараджэння і другімі знаменальнымі датамі госцю школы. На грудзі госцю прышпільваецца эмблема з выявай адпаведнага знак Задыяка, якая сведчыць аб прынадлежнасці да клуба "Мы нарадзілісь пад адной зоркай!" Пасля астролаг дае свайму "кліенту" астралагічную характарыстыку і прагноз на наступный тыдзень. Завершаецца гэты этап экскурсіі спяваннем Гімна Вяляціцкай школы – песні "Фестівальная" Ю. Візбора. Шчыра гучаць апошнія радкі песні: "Как здорово, что все мы здесь сегодня собралісь!"
Усе мы разам ляцім да зор, сказаў калісці наш паэт Максім Багдановіч. Сапраўды, зоры, таямнічае зіхненне далёкіх планет заўсёды прыцягвалі ўувагу рамантычна настроенных людзей, неабыякавых да прыгажосці. Верагодна такім чалавекам з'яўляецца і цяперашні дырэктар Вяляціцкай школы, Заслужанны Настаўнік Беларусі Дзімітрый Александравіч Касценіч. Хоть па адукацыі ён фізік, але не чужая яму і ліріка. Ён ведае на памяць шмат вершаў розных паэтаў, любіць распавядаць пра іх жыццё, чым можа часам здівіць нават філолага. Яго позірк таксама часта скіроўваецца да зор, і не толькі тады, калі на уроках астраноміі ён глядзіць у тэлескоп. Летам 2002 года яму ўдалося рэалізаваць сваю творчую задуму- выкласці в ў школьным дваре Карту Зорнага Неба ( каляпалярныя сузорьі і мадэль Сонечнай сістэмы) з вялікіх камянёў – валуноў. На гэтую пляцовку мы і крочым далей , пасля прыёму ў астралагічны клуб. Крочым па трапінцы, якая мая назву "Праз тэрніі да зорак!" Тут часам праводзяцца урокі астраноміі. Побач стаіць альтанка, у ёй тэлескоп. Па вечарам вучні збіраюцца разам з дырэктарам – Настаўнікам астраноміі, каб убачыць усё, пра што днём чыталі ў падручніку. Экскурсавод паказвае каляпалярныя сузорьі і наібольш яркія вядомыя зоркі, а яшче распавядае аб тым як вучні разам з Д. А. Касценічам назіралі з гэтай пляцовкі: зацменні Месяца і Сонца, палярныя з'янні, штучныя спадарожнікі Зямлі, якія пралятаюць у небе над Вяляцычамі! Гучыць перапісаны на магнітафон: паведамлення ТАСС 12 красавіка 1961 года аб запуску касмічнага карабля з челавекам на барту, голос першага касманаўта Юрія Гагаріна са словамі да людзей планеты Земля і ўражаннямі ад свайго першага палёту ў космас. А потым гучыць песня В. Высоцкого "Знакі Задыяка": 
  «Неправда, над нами не бездна, не мрак,
Каталог наград и возмездий.
Любуемся мы на ночной зодиак
На вечное танго созвездий!
Глядим, запрокинули головы вверх, головы вверх
В безмолвие, тайну и вечность 
Там трассы судеб и мгновенный наш век 
Отмечены в виде невидимых вех, 
Что могут хранить и беречь нас....!»
За Зорным Небом ( так называется гэтая частка школьнага двара) у самым куце стадыёна – сажалка, выкапаная вучнямі, абгароджаная, з лесвічным спускам да яе, наклашт бассейна. Вада паступае сюды з крыніцы, якая знаходзіцца побач, за агароджай, а пасля выцякае па спеціяльна пракапанай канаве, плыве да речкі Нача, з Начы ў Бобр, з Бабра ў Бярэзіну, з Бярэзіны ў Дняпро, а з Дняпра, як вядома , - у Чорнае мора. А жывуць на берагах гэтых вялікіх рек браты – славяне: рускія, беларусы, украінцы. Вось такая рамантычная сувязь нашага вясковага кутка і з далёкімі зоркамі, і с Сусветным акіянам, і с братамі - славянамі!
Усе рэкі тякуць да акіяна, пісаў Аркадзь Куляшоў у сваей паэме "Далёка да акіяна", маючы на ўвазе, што ўсе людзі жывуць сваім жыццём, якоя завершаецца аднолькава для ўсіх. Паэт жадаў, каб і яго рэчка цякла як мага даўжей, каб не спешалася ўліцца ў акіян. Хочацца, каб і і ў нашай Вяляціцкай школе заўсёды было каму вучыцца, і каб ніколі не перасохла крыніца, якая выбіваецца побач з Зорным Небам ....
А экскурсовод завершае экскурсію па Зорным Небе словамі: "Вось дарога па якой бацькі кожны год 1 верасня прыводзяць ў школу сваіх дзяцей. А пасля Апошнега Званка Старый Дырэктар Касценіч Д. А. па гэтай дарозе праважае іх ў самастойнае жыцце. І на памяць пріходзят строкі бессмертнага стіхотворенія М. Ю Лермонтава:
 «Выхожу один я на дорогу;
Сквозь туман кремнистый путь блестит;
Ночь тиха! Пустыня внемлет Богу!
И звезда с звездою говорит!

В небесах торжественно и чудно!
Спит Земля в сиянье голубом …
Что же мне так больно и так трудно?
Жду ль чего? Жалею ли о чём?

Уж не жду от жизни ничего я,
И не жаль мне прошлого ничуть;
Я ищу свободы и покоя!
Я б хотел забыться и заснуть!

Но не тем холодным сном могилы …
Я б желал навеки так заснуть,
Чтоб в груди дремали жизни силы,
Чтоб, дыша, вздымалась тихо грудь;

Чтоб всю ночь, весь день мой слух лелея,
Про любовь мне сладкий голос пел,
Надо мной чтоб вечно зеленея
Тёмный дуб склонялся и шумел.»

Сяргей  Анатольевич Абрамовіч, настаўнік беларускай мовы і літаратуры Вяляціцкай сярэдняй школы Барысаўскага раёна. Настаўніцкая газета 24 лютага 2004 года.

Чатыре музеі пад адным дахам

Калі на дварэ холадна, вы распранаецеся ў гардэробе, і вас вядуць па школьных музеях ( іх у нас чатыры!). Таксама ёсць экалагічны центр.
Спачатку вы падойдіце да помніка Герою Савецкага Саюза Алене Фёдороўне Колесовой. Радам шыльда с надпісам: 
" Піянерская дружына Вяляціцкай школы носіць імя Героя Савецкага Саюза А. Ф. Колесовой". Экскурсавод – старшыня вучнёвскага камітета( абавязкова) распавядае аб гісторыі Вяляціцкай школы і яе Выдатных Выпускніках:"Вяліццкая школа заснавана ў 1845 годзе. Першымі Настаўнікамі ў Вяляцычах былі Выпускнікі Мінской духовнай семінарыі: Восіп Фаміч Сасіновскі і Фёдар Міхайловіч Алешкевіч. Першым Дырэктарам Вяляціцкай сярэдней школы быў Георгый Сямёновіч Шыёнок – Заслужаны Настаўнік БССР які працаваў з 1930 па 1961 г.г.
Стары дырэктар Вяляціцкай сярэдняй школы Касценіч Дзімітрый Александравіч – Заслужаны Настаўнік Беларусі працаваў дырэктарам 38 гадоў з 1968 па 2006 г.г. 
За гады існавання школы яе Выпускнікамі сталі некалькі тысяч жыхароў Вяляцыч і навакольных вёсак. Сярод іх много Выдатных Грамадзян нашай Радзімы: Акадэмік медыцыны Герке Пётр Яковлевіч – заснавальнік навукі гісталогіі; Доктар медыцінскіх навук, Заслужаны Врач БССР, врач – партызанка у годы Вялікай Айчынай вайны, Пачесны Грамадзянін Барысаўшчыны і Почесны Выпускнік Вяляціцкай школы, Выдатны сусветна вядомы нейрахірург Марфа Васільевна Павловец; Доктар тэхнічных навук, Выпускнік Масковскага дзяржаўнага універсітэта імя М. В. Ламаносова, "Вяляціцкі Ламаносаў", Пачесны Выпускнік Вяляціцкай школы Пётр Мікалаевіч Касцюковіч; Вучоны – ракетчык, намеснік начальніка ракетнага палігона Капустін Яр, на якім выпрабавалісь першыя касмічныя караблі, якія дазволілі савецкім людзям пранікнуць ў Космас – Васіль Ярмалаевіч Дайлід; Народны Дэпутат СССР Марыя Тіханаўна Абрамовіч – Пачэсная Выпускніца Вяляціцкай школы; кандыдат матэматычных навук Александр Іванавіч Касцюковіч; Паўлавец Міхаіл Яфімавіч – Заслужаны врач Рассіі, кавалер ордэна Леніна; Ізох Ўладзімір Васільевіч – прафесар фізікі БДУ імя Леніна; Юданаў Феадосій Вавілавіч – Герой Сацыялістычнай Працы, камандзір партызанскага атрада у годы Вялікай Айчыннай вайны;Заслужаная Настаўніца БССР Кацярына Трафімаўна Прахарэвіч; кандыдат фізіка – матэматычных навук Святлана Пятроўна Ходас; прэдпрымальнік, Пачэсны Выпускнік Вяляціцкай школы Анатоль Івановіч Дарашкевіч – заснавальнік фонда дапамогі дзецям, якія папалі ў бяду; Уладзімір Міхайлавіч Колін – артыст Белдзяржфілармоніі, Пачэсны Выпускнік Вяляціцкай школы; Герасімовіч Святлана Міхайлаўна – сенатар Нацыянальнага Сабранія Беларусі, Пачэсная Выпускніца Вяляціцкай школы, Пухавы Аляксей Лявонавіч - актыўны ўдзельнік Вялікай Айчынай вайны, Пачэсны Выпускнік Вяляціцкай школы. У Вяляціцкай школе працавалі сотні Настаўнікаў і сярод іх Пачэсныя Настаўнікі Вяляціцкай школы: Касценіч Тамара Паўлавна, Вайтовіч Валентіна Адамаўна; Заслужаны Настаўнік БССР Мяжэнін Евдакім Сямёнавіч; Пачэсная Піянерка Вяляціцкай школы Ганна Кірілаўна Ільюшёнок; кавалер Ордэна Славы Станкевіч Сяргей Захаровіч; Выдатнікі Адукацыі БССР: Гапонька – Мяжэніна Надзея Сямёнаўна, Барысёнак Зінаіда Адамаўна, Снатовіч Надзея Макараўна; Каландырец Тацьяна Леанідаўна – Народны Мастак Беларусі!»….
Тэматыку Музея Народнай Славы можна вызначыць як: гісторыя вёскі ад старажытнасці да сучаснасці. Вось асколак «Вялят – Каменя», якому 250 мильёнау гадоу, каменныя прылады працы: малаткі, скрабкі і інш., якія былі знойдзены падчас археалагічных раскопак, што праводзіліся школьнікамі пад кіраўніцтвам былога дырэктара, Заслужанага Настаўніка БССР Георгія Сямёновіча Шіёнка.

      Напамін пра пра грамадскае жыццё савецкіх часоў – бюст Леніна, сцягі піянерскай дружіны і камсамольскай арганізацый. Пра бюст Леніна дзяўчынака – экскурсавод распавядае наступным чынам: "Пад кіраўніцтвам Ўладзіміра Леніна нашы прадзеды ажыцявілі Вялікаю Кастрычніцкаю Сацыалісцычную рэвалюцыю, будавалі новае шчаслівае жыццё, а гісторыя ўсё расставіць па сваім месцам!"

      А піянерская дружына, якая дарэчы, дзейнічае і сёння, па – ранейшаму носіць імя Героя Савецкага Саюза, дзяўчынкі – камсамолкі, Настаўніцы масковской школы, якая ў час Вялікай Айчыннай вайны дабраахватна стала партізанкай і змагалась с фашістамі разам с сусветна вядомай гераіней Зоей Космодемьянской і была узнагароджена орденам Баевога Чырвонага Стяга, а потым была назначана кіраўніком дыверсіоннай группы дзяўчынак з Масквы і десантірована у район Веляцыч Барысаўскага раёна, дзе геройскі змагалась с фашістамі разам з Выпускнікамі і Настаўнікамі Вяляціцкай школы: Юданавым Феадосіем Вавіловічем – камандзірам партызанскага атрада імя Варашылава, брыгады імя Шчорса, Шерым Мікалаем Цімафеевічем - Настаўнікам, Грукам Алісіем Аляксявічам, Павловцом Міхаілам Алексеевічем - Настаўнікам, Куракевічем Ўладзіміром Хвёдоровічем - Настаўнікам, Градовіч Ксеніей Степанаўнай - Настаўніцай, Павлавец Марфай Васільевнай – урачом - партызанкай, Міронавым Іванам Іванавічем – былым секратаром камсамольской арганізацыі Вяляціцкай школы, Кудзіным Хведарам Рыгорывічам, Кудзіным Пятром Рыгорывічам, Павлаўцом Аляксеям Павлавічам, Бондарам Рыгорам Васільявічам, Грукам Ўладзімірам Хвёдаравічам, Павлаўец Софьяй Барысаўнай, Градовічам Сяргеям Савельявічам, Галуза Васілём Емельянавічам, Ільюшонкам Павлам Васільевічам Настаўнікам, Грукам Васілём Васільевічам, Злобічам Константінам Канстантінавічам – участковым міліціянерам, Паўлавцом Аляксеям Самуілавічам, Мяшковым Яфімам Ігнатовічам, Тішкаўцом Прохарам, Паўлавцом Герасімам, Дівіным Константіном, Полешчук Данілай Васільевічам, Шчербай Пятром, Сакалоўскім Ўладзімірам, Юданавай Ульянай Антіпаўнай, Паўлавцом Іванам Гаврілавічам, Хватік Нінай, Сіняк Дзімітрыем Васільевічам.

    
    У музеі Народнай Славы стэнд з фатаздымкамі аднавяскоўцаў, якія змагалісь за свабоду і незалежнасць нашай Радзімы ў гады Вялікай Айчыннай вайны, спіс 267 Выпускнікоў і Настаўнікаў Вяляціцкай школы, якія загінулі у баях с фашыстамі на фронтах Вялікай Айчыннай вайны і ў партызанскіх атрадах. У музеі вітрына з паштоўкамі, тэлеграмамі, граматамі – усё віншыванні школе з нагоды прафісійных святаў, юбілеяў.
       Адзін з галоўных экспанатаў музея Народнай Славы- Летапіс Вяляціцкай школы ўяўляе сабою тоўсты сшытак вялікага фармату. Пакладзены ён спеціяльны драўляны куфэрак з крышкай, стылізаваны пад старажытны фаліянт. Ён распачаты ў 1948 годзе па ідэі дырэктара Вяляціцкай школы Шыёнка Георгыя Сямёновіча – Заслужаннага Настаўніка БССР і яго наместніка па навучальнай частцы Клюсова Рыгора Нікіфаравіча, які паздней працаваў секратаром партыйнай арганіцацыі Мінскага педагагічнага інстытута імя А. М. Горкага, а потым прарэктарам Магілёвскага педагагічнага інстытута імя А. Куляшова. Георгый Сямёнавіч Шыёнак - Настаўнік гісторыі, узначальваў Вяляціцкую школу з 1 верасня 1930 года па 10 верасня 1961 года – да самага апошняга дня жыцця. З 22 чэрвеня 1941 года па 9 мая 1945 года Георгый Сямёновіч ваяваў супраць фашыстаў. Гэта ён арганізоўваў археалагічныя раскопкі, папаўняючы такім чынам музейныя экспанаты; гэта пад яго кіраўніцтвам школа дасягнула высокіх вынікаў у вучэбна – выхаваўчай працы і у вырошчванні сельскагаспадарчых культур. Большасць Выпускнікоў паступала у вышейшыя навучальныя установы, а былі гады, калі усе Выпускнікі паступалі у ВНУ! За высокія паказчыкі в вырошчванні сельскагаспадарчых культур школа у 1955 годзе была удзельніцай сельскагаспадарчай выставы у Маскве. А аб прышкольнам участке і краезнаўчым музеі кінастудыей Беларусфільм былі зняты два кінафільмы, якія былі знойдзены у республіканскам архіве кінафотадакументаў к 150 – годзю Вяляціцкай школы у 1995 годзе. Жыццю Георгія Сямёновіча Шіёнка прысвечаны цэлы раздел у іншым музеі - "Час і мы" – але датуль мы яшчэ дойдзем, а зараз разгорнем Летапіс.
Сярод першых запісаў можна прачітаць пажаданне Дырэктара Шыёнка Г. С. аб тым, каб кожны год у гэтую кнігу на адну старонку запісываліся найбольш важныя падзеі з жыцця школы, вёскі, а так сама ў свеце, што найбольш закранулі, усхвалявалі вучняў, Настаўнікаў, аднавяскоўцаў. Усяго старонак 100. Такім чынам летапіс разлічаны на стагодзе. І традыцыя не перапыняяцца. Праўда адразу пасля смерті Георгія Сямёновіча, у Смутныя часы для Вяляціцкай школы, калі за 6 гадоў с 1962 па 1968 г.г. змянілась 4 дырэктара школы, - Летапіс быў страчаны, і запісы не вяліся некалькі гадоў. Так усё магло і прапасці. Але Дырэктар Дзімітрый Александравіч Касценіч, прызначаны у 1968 годзе адшукаў кнігу Летапіс у школьным сарае, аднавіў і запісаў падзеі прапушчанных 8 гадоў разам са сваімі намеснікамі: Ганнай Кіріллаўнай Ільюшонок і Вайтовічам Леанідам Восіпавічам, а потым прадаўжаў запісы у Летапіс на працягу 38 годоў работы Дырэктарам Вяляціцкай школы. А усяго Касценічам Д. А. зроблена запісаў у Летапіс Вяляціцкай школы за 46 гадоў з 1960 па 2006 год! Кожны год на вечары сустрэчы Выпускнікоў Дырэктар ва ўрачыстай абстаноўцы, стоячы на сцене, разгортвае на спеціяльным пюпітры Летапіс і зачітвае гасцям, Выпускнікам, Настаўнікам, Вучням яго чарговую старонку.

 Кніга водгукаў.

Чыіх толькі запісаў тут няма! І маладыя спеціалісты – Настаўнікі, і іспанскія сябры і жыхары іншых стран, і Настаўнікі з розных школ Беларусі, і высокія дзяржаўныя чыноўнікі, і нават Мітрапаліт Філарет. Пакінем і мы свой шчырый запіс і паднімемся на другі паверх.

      Там ужо загадзя адчінены двері музея "Час і мы". Но спачатку заглянём у музей дзічцячай творчасці і Экалагічны центр якія размешчаны на першым паверсе.
У музее дзіцячай творчасці сабраны творы дэкаратыўна – прыкладнога мастацства, вырабленныя вучнямі на ўроках працы і ў гуртках "Умелыя ручкі". Экспанатаў вельмі шмат, яны самыя разнастайныя па прызначэнню: ад посуду і іншых прадметаў хатняга ўжытку да да настенных упрыгожанняў і макета школьнага двара. Але іх аб'ядноўвае адно – прыгажосць, дасканальнасць, высокі ўзровень майстэрства: нездарма яны занялі сваё месца ў музеі. А ён пастаянна папаўняецца новымі вырабамі пасля таго як экспанаты пабываюць на раёных або абластных ці рэспубліканскіх выставах дзіцячай творчасці!
Экалагічны центр створаны год назад, але ён ужо вельмі багата, змястоўна аформлены, і яго экскурсаводам ёсць аб чым рассказаць, вітаючы гасцей. Выстава літаратуры, фотавыстава на тэму экалагічнай дзейнасці школы, рэдкія кветкі, макет роднай вёскі з усімі яе прыроднымі аб'ектамі, зробленный вучнямі з прыроднага матэрыяла пад кіраўніцтвам Настаўніцы географіі Святланы Леанідавны Малярэвіч. А яшче : акварыум з рыбкамі, клетка з папугаем, клетка з белым пацуком – і ўсё гэта на фоне птушіных галасоў, якія даносяцца з электрапрайгравальніка, што круціць адмысловую пластінку. Ствараецца атмасфера гармоніі, заспакоенасці ... .
І вось мы у музеі "Час і мы". Тэматычна ён больш вузкі, прысвечаны выключна гісторыі школы. А яе радавод мы пачынаем аж з 19 стагодзя. Менавіта тады ў Вяляцычах вучыў дзяцей мясцовы святар Язэп Сасіновскі. Яго магілу адшукаў Д. А. Касценіч вясною 2002 года на мясцовых могілках. Была яна зусім занядбаная, зарослая кустамі, закіданая смеццем, пакрытая мохам, немагчыма была нават прачытаць надпіс на камяні. Вучні прыбралі яе, дагледзілі, абмылі камень, абвялі літары бронзавай фарбай. І зазьялі на камяні словы: 
" На этом месте покоится прах Настоятеля Велятичской Церкви Протоирея Иосифа Сосиновского . Умер 12 августа 1890 года на 81 году жизни" !
У гісторыю Вяляціцкай школы гэты чалавек упісаны як Першы Настаўнік, а магіла яго называецца цяпер магілай Першага Настаўніка! Фотаздымак гэтага месца знаходзіцца ў адным з альбомаў, якія раскладзены на сталах ў музеі "Час і мы".
Фотаздымкі былых і цяперашніх Настаўнікаў, Выпускнікоў, кнігі з автографамі( падарункі аўтараў – гасцей школы), віншаванні, граматы і іншыя экспанаты адлюстроўваюць жыццё школы на працягу многіх гадоў. Адзін з самых цікавых экспанатаў – рабочы стол былога дырэктара школы Г. С. Шыёнка з некаторымі пісьмовамі прыладамі, крэсла дырэктара. Усё старасвецкае, нязвыклае, яно стварае атмасферу першай палавы і сярэдзіны 20 стагодзя, настройвае на сур'ёзны лад, на думкі аб цяжкай, але сумленнай працы, веры ў лепшае, аб гераізме і трагізме лёсу тагачасных людзей.
Мы падымаемся на трэці паверх, у !Селянскую хату", дзе зможам пазнаёміцца з побытам беларускіх селян 17 - 19 стагодзяў.
Экспанаты гэтага музея – посуд, мэбля, абраз – усе сапраўдныя, акрамя печы, якая зроблена з фанеры, але пафарбавана пад сапраўдную. . Пасярод хаты вісіць калыска. Экскурсавод раскажа вам, чым займаліся дома тагачасныя гаспадары і гаспадыні, для чаго прызначана тая ці іншая рэч, як ёю карыстацца. 
Цікава апынуцца ў аддалённым на 100 – 200 гадоў часе, але зараз мы зноў апынёмся ў сучаснай школе, якая мае свае, сучасныя заняткі, традыцыі.

Вяляцічы – раўнапраўная частка цывілізацыі

Калі ехаць па Вяляцічах, можна заўважыць, што амаль на кожным скрыжыванні дарог ляжыць валун, пафарбаваны, размаляваны, з якім – небудзь надпісам. Гэта зрабілі школьнікі, якія рэгулярна займаюцца добраўпарадкаваннем вясковых вуліц і ваколіц: прыьіраюць, рамантуюць і фарбуюць платы. Але самае грандыёзнае мерапрыемства ў межах эколага – патрыятычнага выхавання адбылося ў 2002 годзе. Яно атрымала назву экспедыцыя "Вытокі". Усе вучні класамі разышліся за межы вёскі і адшукалі крыніцы і ручаі, якія былі ім вядомы і аб якіх даведаліся ўпершыню толькі падчас экспедыцыі. Кожны аб'ект быў добраўпарадкаваны і пашпартызаваны: крыніцы, ручаі расчысцілі, прыбралі тэрыторыю вакол іх, зрабілі лавачкі і, даўшы назву, выклалі яе каменнем або напісалі на драўлянай шыльдзе. Цяпер з усіх бакоў вёскі можна прысесці і адпачыць на прыродзе побач з "Вясёлкай", "Сінявочкай", "Жэўжыкам", "Квашай", "Полюшком" і іншымі воднымі аб'ектамі. Вучні рэгулярна восенню і вясной наведваюць свае ручаі і крыніцы, каб дагледзіць іх. А каб госці школы маглі так сама пазнаёміцца з гэтымі прыгожымі мясцінамі, у Экалагічным цэнтры Вяляціцкай школы зроблена адпаведная фотавыстава. Ўсё гэта садзейнічае таму, каб нашы выхаванцы ганарылісь куточкам, дзе яны нарадзілісь, раслі і вучылісь і былі Дастойнымі Грамадзянамі сваей Радзімы! 
Шмат паважаных дзеячоў у розных сферах жыцця з'являюцца вызаванцамі нашай школы.
У 2002 годзе на вечар сустрэчы Выпускнікоў завіталі госці з Латвіі, Літвы і Расіі – нашчадкі Сямёна Адамавіча і Лідзіі Васільеўны Несцярэнкаў, якія працавалі ў нашай школе яшчэ да вайны і чыя памяць захавана на Алеі Памяці Настаўнікаў. Дарэчы прыехалі ў Вяляцычы яны , выконваючы наказ Маці, якая перад смерцю прасіла іх наведаць вёску і пакланіцца людзям, што дапамаглі сямьі выжыць у цяжкія ваенныя гады.
Госці перадалі школе шмат падарункаў: для бібліятэкі, для спартыўнай залы. Але самы галоўны падарунак, які яны зрабілі, гэта дапамога ў адкрыцці ўласнага Інтэрнет – сайта Вяляціцкай школы. Цяпэр мы звязаны з усім светам, з усей цывілізацыяй і можна весці з ей раўнапраўны дыялог.
Акрамя таго, што наладжана сувязь школы з усім светам, умацоўваецца, удасканальваецца і ўнутрышкольная сувязь, яе інфармацыйная прастора. З мэтай больш хуткага і падрабязнага інфармавання вучняў і Настаўнікаў аб школьным жыцці з першага верасня 2003 года створаны Прэс- цэнтр. У кожным класе ёсць карэспандэнт, які на працягу тыдня занатоўвае вартыя ўвагі падзеі з жыцця калектыву, а ў суботу ўсе яны збіраюцца разам на прэс – канферэнцыю. Сабраная інфармацыя апрацоўваецца, і на яе аснове выдаецца газета, якая мае назву "Школьны тыдзень". Друкуем газету на прынтэры па адным экззэмпляры на кожны клас, якраз на палітінфармацыю.
Часам у "Школьным тыдні" змяшчаецца гараскоп на бліжэйшыя дні або іншая займальная інфармацыя з галін астралогіі, чарадзейства. Гэта вынік працы астралагічнага адзела прэс – центра, створаннага на аснове адпаведаннага гуртка, які працаваў у мінулым годзе самастойна, а зараз зліўся з наваўтвораным прэс – цэнтрам. Там вучні асвойвалі асновы астралогіі і магіі пад кіраўніцтвам аўтара гэтых радкоў. Заняткі маладых чарадзеяў адлюстаўваюцца ў яўэ адным выданні прэс – цэнтра – "Кнізе прадказанняў і чарадзейства!. 
Хто хоча даведацца больш, чым тут напісана, заходзьце на наш сайт: Костенич Дмитрий Александрович. Велятичская школа.
Сапраўды, як казаў уайльдаўскі персанаж, далучыцца да цывілізацыі ў вясковых умовах нялёгка. Усё, што ёсць у нашай Вяляціцкай школе, створана напружанай шматгадовай працай неабыякавых людзей. Створаны паўнавартасны асяродак культуры ў тых умовах, дзе яе , магчыма, не хапае. І цяпер, як раўнапраўная частка цывілізацыі, мы вядзём з ёй узаемазацікаўлены дыялог.

Сяргей  Анатольевич Абрамовіч, настаўнік беларускай мовы і літаратуры Вяляціцкай сярэдняй школы Барысаўскага раёна. Настаўніцкая газета 24 лютага 2004 года.


На фотаздымку:

 - помнік Першаму Настаўніку Вяляціцкай школы – Святару  I. Сасіноўскаму;

Велятичское школьное Звёздное Небо

у "Селянскай хатцы".

 

7. Настаўніцкій генатып

Рэспубліканскі "Злёт педагогічных дынастый – 2010", які мае адбыцца 12 сакавіка, гэта выказванне шчырай падзякі не проста асобным людзям, а цэлым сем'ям, якія прысвяцілі сваё жыццё, выхаванню, адукацыі, педагогіцы, навуце і асвеце. Людзі, звязанныя роднаснымі адносінамі, выбіраюць адну і тую ж прафесію. Што гэта – гены, "кліч крыві"? Дар вучыць, перададзены ў спадчыну? Або нешта , атрыманнае звыш, вызначаннае лёсам? Немагчыма стаць настаўнікам, проста працягваючы шлях бацькоў - на тое неабходны заклік душы! Сення мы пазнаёмім Вас, паважаныя чытачы, з удзельнікамі злёту педагагічных дынастый.
Педагагічная дынастыя
Дзімітрыя Александравіча Касценіча
Выдатнік адукацыі Рэспублікі Беларусь, Заслужаны Настаўнік Беларусі Дзімітрый Александравіч Касценіч больш за сорак гадоў у Вяляціцкай сярэдняй школе Барысаўскага раёна, з 1968 па 2006 год на пасадзе дырэктара Вяляціцкай школы. Увесь гэты час поруч з ім настаўнічае яго жонка Тамара Паўлавна Касценіч - Настаўніца рускай мовы і літаратуры, Пачесная Настаўніца Вяляціцкай школы, узнагароджанная Пачеснай Граматы міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь.

Фота: Костенич Д. А. Костенич Т.П.

Сын Андрэй Дзмітрыевіч Касценіч – настаўнік матэматыкі і інфарматыкі, дачка Вольга Дзімітрыевна Касценіч – Настаўніца беларускай і польскай мовы.
Слова "Настаўнік" Дзімітрый Александравіч піша з вялікай літары. Мабыць таму, што яны з жонкай паходзяць з сем'яў, з якіх выйшлі ... 28 Настаўнікаў! ( сегодня уже 30! 30-я Костенич  - Головнева Дарья Андреевна – студентка Лингвистического университета, в скором будущем – Учительница иностранного языка).

  фото: Дарья Андреевна Костенич – Головнёва после  окончания  Борисовского лицея и успешной  сдачи  экзаменов для поступления  в Лингвистический университет с Дедушкой Дмитрием  Александровичем Костеничем – Заслуженным Учителем Беларуси, который 52 года  проработал  на славной Борисовщине Учителем физики и астрономии и 38 лет директором Велятичской школы!

Пачынальнік гэтай педагагічнай дынастыі - прадзед Дзімітрыя Александравіча Рыгор Раманавіч Саковіч , які настаўнічаў ў Клімавіцкам павеце яшчэ у пачатку 19 стагодзя. 

1).

На фото: родоначальники семейной династии  Учителей  Сакович:  Григорий Романович – отец ( в центре ), Нестер Григорьевич -  сын ( слева) – Учителя( 1870 – 1920г.г.) в селе Новые Прянички  Климовичского района  Могилёвской губернии.

Фото: Сакович Г. Р. Сакович Н. Г.- Учителя . 1918г.

Дзімітрый Александравіч разам са сваімі паплечнікамі стварыў самабытную школу, пра якую ведаюць не толькі ў Беларусі, но і далёка за яе межамі. Тут часта бываюць госці з Расіі, Украіны, Літвы, ЗША, Іспаніі, Італіі, Германіі, Польшчы і іншых замежных дзержаў. У Веляцычах створана дзейсная сістэма эколага – патрыятычнага выхывання. Тут закладзены Парк Народнай Славы, працуюць музеі: Народнай Славы, Дзіцячай творчасці, Сялянская хата 17 -19 ст., "Час і Мы" , прысвечаны Настаўнікам і Выпускнікам Вяляціцкай школы; працуе Экалагічны цэнтр; адкрыта картінная галерэя народнага мастака Беларусі, Выпускніцы Вяляціцкай школы Каландырец- Малярэвіч Таццяны Леанідаўны; нават сваё "Зорнае Неба" ёсць!
Здейснілася мара Настаўніка астраноміі Касценіча - зоркі сталі бліжэй! Разам з вучнямі ён стварыў з вялікіх валуноў унікальную Карту Зорнага Неба.
Ў вольны час Дзімітрый Александравіч піша кнігі. Адна з іх прысвечана яго вучням, сярод якіх шмат вядомых талянавітых людзей. Але галоўнае, упэўнены Настаўнік, што ўсе Выпускнікі Вяляціцкай школы сталі Дастойнымі Грамадзянамі нашай краіны – Рэспублікі Беларусь!

Настаўніцкая  газета  март 2010 год.

Посмотрите видеофильмы о Велятичской школе,

снятые моим Сыном Андреем Дмитриевичем

Костеничем и размещённые в интернете моим Внуком Ильёй Андреевичем

Костеничем:

https://www.youtube.com/watch?v=sDw7rkeig6c

Заслуженный

Учитель Беларуси

Костенич Д. А.

"Система

воспитательной

работы в

Велятичской школе"

Содержание:

1.Экскурсию по Велятичской школе и её мемориальным местам проводит ученица 5 кл. экскурсовод Богдановская Инна Геннадьевна и завуч школы Отличник образования Беларуси Чернухо Лилия Ивановна:
1)Посещение Велятичской школы Митрополитом Филаретом25.06.2000г;
2) Музей Народной Славы
3)Велятичская трагедия( рассказ дочери жертвы фашизма Кудин Устиньи Антоновны).
4) Митинг- реквием у Памятника - обелиска односельчанам, погибшим в годы Великой Отечественной войны 08.05.2000г.
5)Парад комсомольских, пионерских и октябрятских групп перед ветеранами в День Победы.
6)Музей "Время и мы".
7)Открытие аллеи Памяти Учителей.
8) Открытие музея "Крестьянская хата 17-19в.в."
9) 150 - летний юбилей Велятичской школы ( выступление директора Костенича Д. А., стихотворение Памяти Г. С. Шиёнка, написанное его дочерью Яниной читает дочь Костенича - Ольга!
10) По центральной улице с оркестром 27.10.1995г
11) Тишковец В. П. Выпускница 1914 года читает стихотворение "Полтавский бой"!
12) Кадры кинохроники 1955г.( Пришкольный участок, музей исторический Велятичской школы! Шиёнок Г. С.- Заслуженный Учитель БССР, первый директор Велятичской средней школы (1930-1961г.г.)
13) Вручение альбомов семейных династий Выдающимся Гражданам Велятич!
14) Выступление Павловец М. В.
15)155- летний юбилей Велятичской школы!
Веляты- Лютичи- Волки( ожившая легенда!)
Первые Учителя Велятич, Выдающиеся директора Велятичской школы
16. Танцевальный коллектив учащихся выступает около Дома Культуры Велятич (Ходос Светлана !!!)
17. Празднование юбилея в спортивном и актовом залах.
18.Праздничный концерт!
19.Встреча с Доктором медицинских наук Павловец Марфой Васильевной!Выпускницей Велятичской школы
20. Гимн Велятичской школы!
21. Ах, Нача, ах Нача - стихотворение Выпускника Велятичской школы Михальченко Бориса Семёновича читает у места впадения Начи в Бобр старый директор Костенич Д. А.
22. Экскурсия по Парку Народной Славы проводят: Богдановская Инна, Ходос Светлана, Ильюшонок Татьяна, Богомолова Анастасия, Носова , Чернухо Инна и ученики всех классов: Ильюшонок Кристина, Павловец Наташа, Чернявчик Светлана, Ильюшонок Наташа, Богдановская Елена, Парфененко Татьяна Ходос Светлана Васильевнаи др.
23. Экскурсия по Велятичскому Звёздному Небу. Проводит Альшевский Игорь и астрологи: Богомолова Анастасия, Маляревич Ирина, Стефанович Дмитрий, Ковальская А., Маляревич Аннджела, Стефанович Светлана,Павловец Алеся Ю. Гиль Ольга, Парфененко Татьяна,Чернявчик Татьяна, Павловец Наташа. Гимн! Ходосевич Владимир и Парфененко Александр с гитарами!
24. Критика начальства и строителей, которые не завершаю устройство кровли и о достижениях ученической производственной бригады Велятичской школы.
25. Экскурсия на Велятичском Звёздном небе. Альшевский Игорь: "Послушайте.... " Сообщение ТАСС о запуске Юрия Гагарина. Выступление Ю Гагарина после полёта!
Легенды звёздного неба! Криница, ротонда. Стихотворение М. Ю. Лермонтова "Выхожу один я на дорогу..."
26. Экскурсия по музеям Велятичской школы: Памятник Е. Ф. Колесовой- Богдановская Инна Геннадьевна, Экологический центр - Маляревич Владимир Юрьевич- Карта Велятич из природного материала, Ильюшонок Наташа Александровна, Гиль Ольга Александровна. Велятичи - моя малая Родина _ Маляревич Ирина Борисовна;
Музей детского творчества,
Мазей Народной Славы
Музей Крестьянская хата( рождение дитяти - Павловец Наташа Юрьевна!
Музей "Время и мы" первые экскурсоводы: Павловец Алеся Юрьевна, Чернухо Инна Петровна, Ильюшонок Наталья Александровна

https://www.youtube.com/watch?v=sDw7rkeig6c

150 - летний юбилей Велятичской школы:

ч.1:

https://www.youtube.com/watch?v=hprgrTpHfqY

Содержание:

1.ВСТРЕЧА ГОСТЕЙ

2.Торжественная линейка:

1) Вынос знамён пионерской и комсомольской организаций Выдающимися Выпускниками Велятичской школы!

2) Выступление директора Костенича Д. А.

3)Чествование членов семьи Первого Директора Велятичской школы, Заслуженного Учителя БССР Георгия Семёновича Шиёнка:

а) Чтение стихотворения дочери первого Директора Янины Шиёнок. Читает дочь старого директораКостенич Ольга.Деревцо в Память Шиёнка Г. С.посадили: Сын Первого директора В.Г. Шиёнок и Сын старого директора Костенич Андрей!

4) Выступление Почётных гостей:

а) Феськова Н.С - зам. министра образования Беларуси

б)Новика А. С. - начальника управления образования Минского облисполкома

в) Кибермана Г. В.- - председателя Борисовского райисполкома

г)Капульцевича В. Л.- председателя Борисовского горисполкома.

5) Вынос праздничных пирогов для угощения учащихся Велятичской школы.

6)Торжественное шествие гостей, Учителей, Выпускников, Родителей и учащихся Велятичской школы по центральной улице Велятич с оркестром и знамёнами

а) остановка возле места , где находилась Первая школа 1845г.

б) директор Костенич Д. А. приглашает в колоннуПочётных Гостей Тишковец Евдокию Ефимовну, которая всю жизнь с 1930 по 1989г.г. проработала в Велятичской школе

7) Возложение венков и цветов к Памятнику - обелиску односельчанам, погибшим в борьбе с фашизмом в 1941-1945г.г.

8) Выступление:

а) ученицы 3 класса Хмелевской Юлии ( впоследствии золотая медалистка и Выдающаяся Выпускница Велятичской школы)

б) Выдающегося Выпускника, Ветерана Великой Отечественной войны, кавалера Ордена Славы, Учителя Станкевича Сергея Захаровича.

в) Торжественная передача знамён пионерской и комсомольской организаций новому поколению учащихся Велятичской школы.

9)Торжественное заседание во Дворце Культуры Велятич

а) участников торжественного заседания приветствуют учащиеся Велятичской школы.

б) Ведущие: Чернухо Лилия Ивановна - Завуч школы, Отличник Образования Беларуси, Жебрак Сергей Михайлович - Учитель начальных классов, Народный Учитель Велятич

в)Выступает Выпускница 1914 года Тишковец Варвара Павловна- читает стихотворение "Полтавский бой", которое она читала 80 лет назад на выпускном экзамене за 4 класс!

г) Выступают Выпускники Велятичской школы:

1937г. Первого Выпуска Учительница Маляревич - Воропаева Мария Ивановна;

1939г, которые занимались на церковной колокольне- Учитель Прохоревич Павел Макарович - узник фашистского концлагеря;

1941г. Снатович Надежда Макаровна - Отличник образования БССР.

Встреча через полстоления Пухового А. Л. и Снатович Н. М.

Выступает Отличник образования БССР Борисёнок Зинаида Адамовна;

9)Кинофильмы о Велятичской школе 1955г.

а)пришкольный участок Велятичской школы

( медалистки всесоюзной сельскохозйственной выставки в Москве: Павловец Мария, Павловец Надежда).

Директор Шиёнок Г. С. работает на заготовке силоса вместе с учащимися

б) поход к Велятичским Курганам и к Велят - Камню

Директор Шиёнок Г. С. вместе с учащимися.

в) музей Народной Славы- учащиеся вместе с Первым Директором Шиёнком Г. С. работают в музее.

10)Вручение альбомов семейных династий:

а) семье Первого Директора Велятичской школы Шиёнка Г. С. ( встреча с Маталыго Марией, где в годы войны нашли приют дети Шиёнка Г. С.)

б) Выступление дочери Первого Директора Велятичской школы Шиёнок - Жабко Янины Георгиевны!

в) Люди из кино: Павловец Надежда Алексеевна, Павловец Мария Алексеевна.

г) Встреча с Человеком - Легендой Велятич Павловец Марфой Васильевной- Выпускницей 1933 года- доктором медицинских наук, Врачом - партизанкой!

д)Градович Дмитрию Степановичу

е) Чернухо Любовь Трофимовне.

к) Грук Василию Кононовичу.

л) Ильюшонок Анне Архиповне.

м) Маляревичу Леониду Федосовичу

11)Выпускники Велятичской школы- медалисты. Выступают медалисты: Костенич Андрей, Градович Люба, Титовец Татьяна.

12)Представление Педагогического коллектива Велятичской школы и награждение всех Учителей, за исключением директора, Грамотами: министерства, областного управления и районного отдела образования:

а)Феськов Николай Степанович от министерства образования Беларуси:

1. Чернухо Лилия Ивановна

2.Рабцевич Евгения Моисеевна.

3. Буковская Ромуальда Альбиновна.

4. Костенич Тамара Павловна.

5. Жебрак Сергей Михайлович;

б) Новик Александр Степанович от областного отдела образования

1. Гаевскую Галину Григорьевну

2.Ильюшонок Ольгу Ефимовну

3.Заборонка Ивана Григорьевича.

4.Маляревич Светлану Леонидовну

в) Прадедович Виктор Владимирович и Буевич Анна Францевна от районного отдела образования:

1. Самсонову Людмилу Владимировну

2.Касабуцкую Валентину Николаевну.

3. Воробей Романа Филиповича,

4. Ходос Тамару Дмитриевну.

5. Мельник Людмилу Алексеевну

6. Шапчиц Тамару Петровну

7. Ананич Наталью Валентиновну

8. Парфененко Николая Николаевича

9. Ильюшонок Ларису Юрьевну

10. Ермакову Светлану Александровну

11.Скачок Марину Гарьевну

12. Павловец - Давиденко Анну Ивановну.

13.Казакова Николая Ивановича.

14.Костенич Андрея Дмитриевича

15. Зуёнок Аллу Александровну

16. Мельникову Валентину Николаевну.

17. Войтович Валентину Адамовну.

18.Приемко Наталью Викторовну

13) Концерт коллективов художественной самодеятельности Борисовского района

1) 160- летний юбилей Велятичской школы:

ч.1

https://www.youtube.com/watch?v=qIxDgiuqmQI

Содержание:
1. Встреча гостей- Белый Александр Васильевич, Павловец Алеся Петровна:

1) Павловец Марфа Васильевна- доктор медицинских наук, Почётный Гражданин Борисовщины, Почётный Выпускник Велятичской школы
2)Почётный Выпускник Велятичской школы Дорошкевич Анатолий Иванович
...
3) Костюкович Пётр Николаевич - доктор медицинских наук, Почётный Выпускник Велятичской школы.

4) Жебрак Наталья Николаевна- Учительница Велятичской школы 1974-1980г.г., секретарь Велятичского сельского совета.

5) работники Борисовского райисполкомаи отдела образования: Новицкий Пётр Николаевич, Черникова Татьяна Ивановна, Герасимович С. М. ....... Боровикова Т. А., Холманских К. В.

6) заведующий отделом культуры и артисты хоровой капеллы.

7) Зеленкевич Н. Д, Красочко...- работник Минского областного управления образования

2.Школа - сказка
1) Ученики 1 классов(Деревяшко Андрей, Гаро В. и др.)ученики10 класса( Заборонок С., Маляревич в. и др.

2) КостеничаД. А. принимают в клуб СЭРОВ

3) Приём в Почётные Учителя Велятичской школы:
Войтович Валентину Адамовну
Костенич Тамару Павловну

ч.2

https://www.youtube.com/watch?v=Mrxu5MCQQBE

1. Приём в Почётные Учителя Велятичской школы Костенич Тамару Павловну

2. Приём в Почётные ВыпускникиВелятичской школы:

1) Павловец Марфу Васильевну - доктора медицинских наук, легендарного Врача - партизанки

2)Костюковича Петра Николаевича- доктора технических наук, "Велятичского Ломоносова".

3) Герасимович С. М. депутата Национального собрания Беларуси, дочь Выдающейся Учительницы Велятичской школы Снатович Надежды Макаровны.

4) Абрамович Марию Тихоновну- Народного Депутата СССР

5)Пухового Алексея Леоновича- партизана Великой Отечественной войны.

6) Колина Владимира Михайловича - артиста Белгосфилармонии.

7) Дорошкевича Анатолия Ивановича - предпринимателя

Торт, который подарил Черников Александр Павлович ввозят Коба Екатерина Николаевна и Казаневич Владимир Юрьевич
Ведущая Богдановская Инна

Свечи задувают Почётные Учителя и Выпускники Велятичской школы.

Вальс исполняют Лукашевич Т и Сангишиев Эдуард.

ч.3
https://www.youtube.com/watch?v=4HFtj1xv4Vo

Содержание:
1. Продолжение в фойе 1 этажа: ведущие Кулагин Антон и Маляревич Карина.
1)Постановка сказки: Грук Анастасия Викторовна, Богдановская Маша, Ильюшонок , Павловец Роман и другие ученики начальных классов
Подарок вручают школе: попугая для экологического музея!

2. Бал цветов. Рекреация 2 этажа Ведущий Гаро В. и Ильюшонок Кристина, Шарко, Харько Наташа, Жуковская, Маляревич Карина,., Ильюшонок, Галузо и др.
Коба Ольга Николаевна - Баба - Яга, Андреева Любовь Владимировна
3. Мир русской сказки "У лукоморья" - ведущие и исполнители ученики Почётной Учительницы Велятичской школы Костенич Тамары Павловны 

ч.4

https://www.youtube.com/watch?v=XKAPkgcpfOY

1.Мир русской сказки "У лукоморья" - ведущие и исполнители ученики Почётной Учительницы Велятичской школы Костенич Тамары Павловны
Ильюшонок Екатерина Александровна (1), Павловец Наташа Юрьевна, Павловец Александр, Павловец Миша, Куприянович Наташа, Ильюшонок Екатерина (8), Богомолова Анастасия Юрьевна, Белая Алла, Маляревич Ирина ,  Гаро Кристина, Градович Евгений

ч.5.

https://www.youtube.com/watch?v=5FT9m1uaaT4&t=10s

1. "Нестерка"

1) Павловец Сергей, Чернухо Татьяна, Степурко...., Стефанович Светлана, Казаневич Владимир, Маляревич Владимир, Маляревич Анжела, Дорожко, Костюкович, Павловец Кирилл, Чура Евгений, Забаронок С., ГильОльга

2) Танцы с гостями( Новицкий П,В., зав. отделом культуры и др.

3) Маляревич Вл. и Казаневич В. - сценка

https://www.youtube.com/watch?v=5FT9m1uaaT4


155- летний юбилей Велятичской школы:


ч.1

155 – летие Велятичской школы.
Театрализованное представление:
«Ожившая легенда!»
 Посмотрите  видеоролик 2000 года:

 https://www.youtube.com/watch?v=vYmL2G2tp8U

Содержание:
1.Построение  классов на торжественную линейку- можно увидеть всех учащихся, которые учились в Велятичской школе в 2000году и Учителей, работавших в школе в эти годы!

2.Ведут праздничную линейку: Чернухо Л. И.- Отличник образования Беларуси, Ученики: Шутко Вадим, Альшевский Игорь, Ходос Сергей.

3. За пультом: Богомолов Юрий и Костенич Т. П., Парфененко Н.Н.- постановщики "Ожившей легенды"- автор старый директор Велятичской школы Костенич Д. А.

4.Гости праздника- можно увидеть всех многочисленных гостей!

5. На дудочке играет ученик Маляревич Антон, одетый в белорусский костюм

6 .Идут древние Веляты: Гордый Вович( Чернухо Сергей) Илья( Шляховский) Павел (ПавловецМ.)

7. Идут мастеровые люди Велятич: Груки( Грук, Гаро); Решетники( Ильюшонок, Казаков); Полонники( Павловец Юрий, Полонник); Мельники ( Дышлевич В. Мельник)

8. Первые Учителя ( Прохоревич Ольга Николаевна - выучилась на Учительницу! и др.)

9.Первая школа в Велятичах ( Первые Учителя: Сосиновский Иосиф Фомич и Алешкевич Фёдор Михайлович- священники Велятичской могильниковой церкви и дочери священников Лисицкая Варвара Павловна и Шарковская Лидия Фёдоровна).

10. Вносят макет школы 1845г.: Учителя Давиденко - Ильюшонок Анна Ивановна и Ильюшонок Лариса  Юрьевна. Изготовил макет Выпускник Велятичской школы 1959 года Ильюшонок Иван Петрович - отец Учительницы Анны Ивановны!

 а)В школу ведут своих "детей" Чура Д., Бондарев, Д. Самсонова Т. ( Павловца  Сергея, Мельника А., Коба Ольгу Николаевну, которая "не хочет идти в школу")

11. Макет школы 1939 г., построена Шиёнком Г. С. - Первым директором Велятичской средней школы, Заслуженным Учителем БССР. Вносит Народный Учитель Велятич Жебрак Сергей Михайлович в сопровождении своих учеников 4 класса: Шишпорёнок К., Маляревича Владимира Юрьевича, Гиль Ольги Александровны,  Чура Дениса, Заборонка Сергея Ивановича,  Дивина. и др.

а) макет новой школы, построенной в 1980 году под руководством Заслуженного Учителя Беларуси Костенича вносят Учитель физкультуры Казаков Николай Иванович и ученик Градович Владимир в сопровождении учеников Выпускного класса 1981 года

12. Цветы к Деревцу Памяти Первого Директора Велятичской школы Шиёнка Г. С. - Заслуженного Учителя БССР несут Маляревич В. и Шишпорёнок К.- пионеры!

ч.2

https://www.youtube.com/watch?v=jIKoVXTI4wA

Содержание:
1. Концерт за праздничным столом ( Давиденко А. И. и группа Учительниц ( Скачок М. Г., Ильюшонок Л. Ю, Ермакова С. А., Мельник Л. А., ...

2. Выступает  Шарко Георгий - председатель колхоза "Новая жизнь"- Выпускник школы.

3. Выступает Таранда Оксана Николаевна - ведущий инспектор Минским ОБЛОНО

4. Выступает Романович Раиса Григорьевна- зав. методкабинетом

5. Танцевальная часть вечера. Встречи друзей! 

ч.3.

https://www.youtube.com/watch?v=sFN_vcPDHhA

Содержание:
1.Танцевальная часть вечера. Встречи друзей! 

2.Выступает Костюкович Пётр Николаевич - доктор технических наук

3. Выступают Выпускники Велятитчской школы, которые под руководством Аллы Семёновны  Криштовой помогали строить новую школу: Войтович Сергей, Тишковец Николай и др. ( Родительский дом!)

4. Любимые песни - исполняют все!

5. Выступает Черников Александр Павлович

6. Выступает Учительница Шпет- Казак Татьяна Чеславовна

7. Выступает Зеленкевич  Николай Данилович

8. Выступает Костенич Тамара Павловна! 

ч.4


https://www.youtube.com/watch?v=XKAPkgcpfOY
Содержание:
1.Праздничное застолье
1). Песни девушек - Учительниц

2) Выступление директора Новосадской школы Ольги Анатольевны Дрозд.

3) Поздравление директора  Велятичской музыкальной школы Василия Фёдоровича Шутко

4) Выступление Выпускницы школы Павловец- Шутко Нины Алексеевны.

5) Выступление секретаря партийной организации с-за Велятичи Михаила Кирилловича Шабана- Выпускника школы

6) Выступление директора Кричинской школы  Макарской Валентины Петровны

7) Выступление Выпускницы школы 1966г.Чернухо Тамары Васильевны 
ч.5.

https://www.youtube.com/watch?v=08uPk5Wxlmo

Содержание:
1. Выступление инспектора Гредюшко Евгения Васильевича

2. Выступление инспектора  по математике Тамары Михайловны Бугровой

3. Выступление методиста по воспитательной работе Инессы Михайловны

4.Выступление инспектора отделов кадров Зинаиды Николаевны Емельяновой

5. Первый Гимн Велятичской школы  - Быстро, быстро, как песня.....

6.Выступление председателя профкома Самсоновой Людмилы Владимировны

7.Выступление  Учительницы Тамары Петровны Шапчиц

8., Тамара Павловна Костенич и Шпет Татьяна ЧеславовнаВелятичская школа  

утонула в цветах 

1сентября 2002года. 

Праздничная линейка. 

Коллективы классов 

показывают свои 

цветочные клумбы:


https://www.youtube.com/watch?v=8Fj0KCfZv8g&t=143s

Содержание:
1. Подготовительный класс  2002г

2.Выступление Костенича Д. А. - Заслуженного Учителя Республики Беларусь.
3. Смотр клумб классов:

1)Дмитрук Максим- выпускники 11 класса

2)Павловец Анна 11 класс

3)Зуёнок Алла Александровна на зодиакальном круге со своим учениками 2002 года

4) 7 класс - Стефанович Светлана.

5) Костюкович Денис  11-а класс

6) Абрамович Сергей Анатольевич _ Учитель ( наш Гораций!)

7)Ильюшонок Вадим!

8. 10-б 2002 года Альпийская горка. Круталевич, Павловец Алеся и др.

9. Клумба 6 кл.  Диванок. Кл. руководитель Костенич Т. П. Ученица Павловец .... Юрьевна

10.  Клумба кл. рук. Давиденко Анны Ивановны

11. Клумбы начальных классов.

12. Учителя 2002 г.

13. клумба 6-б класса 202 г. Чернявчик Светлана


"Павлинка" в 

Велятичской школе 

2007год: 


https://www.youtube.com/watch?v=NTyPELhQHR8

Содержание:
1. Ильюшонок Екатерина Александровна (1)  Павловец.Наташа
2. Павловец Сергей, Зуёнок  Ольга.
3. Маляревич Ирина, Павловец...
4. Богомолова Настя, Павловец Миша 

Экскурсия по 

Велятичской школе 1995 

год:

 ч.2:


https://www.youtube.com/watch?v=PFqMfp52TkE
Содержание: Ведущая Чернухо Лилия Ивановна

1. Урок.  Мельник Л. А. 1995г

2. 9кл. кл рук Приемко Н. В. и её ученики Градович Елена Чернухо Наташа и др.

3. 10 кл. Жебрак Лена, Костенич Ольга, Андреев Сергей, Григоревич- кл. рук Гаевская Г. Г.

4. Музыкальная школа- Шутко Василий Фёдорович

5. Класс Костенича Андрея Дмитриевича:Андреев Андрей, Холод Андрей, Павловец Андрей и др.

6. Класс Ананич Натальи Валентиновны- Грук Варя, Чернухо Инна и др.

7. 5 кл. Забаронок Иван Григорьевич. Холод Оксана, Гаевская Вероника, Маляревич Антон, Ильюшонок Наташа, Чернухо Сергей, Гермалид Надя Манух Светлан, Павловец Ольга, Чура Денис, Коба Юлия, Суббот Вася

8. 5-а класс Костенич Тамара Павловна. Гости: Тишковец Варвара Павловна, Павловец Марфа Васильевна.  Ученики- Шутко Вадим, Павловец Вероника, Шерая Алеся и др. 
ч.3


https://www.youtube.com/watch?
v=rAbV1NCGdWw
Содержание:
1. Выступление Павловец Марфы Васильевны- Почётной Выпускницы, Доктора медицинских наук

2. Войтович В. А., ученики7 класса 1995г: Грук Анастасия,Захаревич Галина,Чернявчик Галя, мальчики:.... Дима

3. Самсонова Л. В. 2 кл. 1995г, Носова Катя, и др.

4. Жебрак С. М. - Народный Учитель Велятич 2-а кл 1995г. Умецкая Катя, Павловец Аня, Трубянок Люда, Лукашевич Анна, Чернявчик Анастасия - отличница

5. Ильюшонок Лариса Юрьевна , ученики 1 класса 1995 года: Лучина Надя и др.

6. Ермакова С. А. - Учительница , ученики 1 класса:

7. Давиденко А. И.- и ученики 3 кл.:  Павловец Виталий Викторович и др.
ч.4.

https://www.youtube.com/watch?v=_TY22W-Z1II
Содержание:
1. Шапчиц Т. П. и её ученики 4 кл. 1995года Ходос Светлана Петоровна, , Парфененко  Александр Николаевич и др.

2. Парфененко Н. Н. и его ученики 8 кл. 1995г.:Манух Света, Дашкевич Надя, Мельник Оля, Ильясова Наташа, Градович Ольга ,Самсонова Таня,Маталыгог Оля, Лапко Оля и др

3. Скачок М. Г. Учительница 1 класса и её ученики 1995г. Парфененко Татьяна, Маталыго..., 

4. Казаков Н. И. и Воробей Р. Ф Учителя в спортзале  с учениками 8 кл:  Костюкович В. Павловец Вероника, Харько Наташа, Стрижнёва Татьяна, Слуцкая Алёна, Штайда А. Чернявчик Валерий Решетник Алеся, Сосуновская Нина,  Тишкович Елена. и др.

5. Войтович В. А. в музее народной славы. Экскурсоводы: Добролежа Елена.

6. Техперсонал: Костюкович Вера Михайловна, Коба Татьяна  Геннадьевна, медсестра Маляревич Наталья,  завхоз Казакова Е. П. Костюкович Софья Карповна, Костюкович Надежда Ивановна, Коба Татьяна Николаевна, Нарбекова Мария Игнатьевна

6. Столовая.   
ч.5.

https://www.youtube.com/watch?v=V2B6LYepwN8
Содержание:
 Столовая: Лапко Светлана Владимировна, Коба Валентина Николаевна, Альшевская Людмила Романовна 
Выпуск 1997 год:

https://www.youtube.com/watch?v=13BxQ40YD04
Содержание:
 1.кабинет физики урок Костенича Д. А.: Чернухо Наташа, Алисиевич Людмила,Суббот Таня, Градович Елена, Тишковец, Ковальский Андрей, Ходосевич Андрей, Костюкович Виталий, Курта..

2..Жебрак Сергей Михайлович - 1 Учитель прощается со своими питомцами,

3. Ильюшонок Ольга Ефимовна - простые пожелания!, 

4.Костенич Тамара Павловна - урок русского языка, 

5.Буковская Р. А. - Учительница  с пожеланиями Выпускникам 1997 г. читают стихи: Чернухо Наташа,Градович Елена,, "Парсюк" читает про парсюка , Ходосевич Андрей - байка!

6. Войтович В.А урок истории

7. Заборонок И. Г. урок иформатики

8. урок химии Ходос Т. Д.

9. Урок географии Маляревич Светлана Леонидовна

10. Урок математики Рабцевич Евгения Моисеевна

11. Кл. руководитель Приемко Наталья Викторовна. Мечты: Наташа  Чернухо биологом, Градорвич Елена - исторический факультет,Ходосевич Андрей - БАТУ( электроэнергетиком, Гермалид Костя - оршанский педтехникум, Костюкович Виталий - хочу помогать людям!

12. Чернухо Лилия Ивановна - Отличник  Образования Беларуси с Выпускниками 1997 года, урок биологии

Велятичская школа. 

Открытие музея 

"Крестьянская хатка 17-

19в.в.":

 https://www.youtube.com/watch?v=MzLKvypmPDo
Содержание:
1.Торжественная линейка, посвящённая открытию музея

2.Ох,  и растила  Ульяновна лянок-  ученики.

3.Касабуцкая Валентина Николаевна- создатель музея о своих помощниках - учениках и  старожилах Велятич, которые помогали  собирать экспонаты.

4. Костюкович Ольга Фёдоровна зав. методкабинетом Борисовского РОНО

5.Ковалевский Александр Станиславович- Лесничий Велятичского лесничества.

6.Литературно- музыкальная композиция - учащиеся: Грук Варя, Альшевский Игорь, и др. 

7. Открытие музея!.

8.  От синявокага да кашули! Рассказ о ткачестве, льне- Коба Нина Кузьминична!.

9.Хлеб всему голова- Куракевич Екатерина Лукинична!

10.Рождение дитяти в крестьянской  семье- Чернявчик  Ольга Макаровна.  
 Праздник  районный 

"Богач" в Велятичской 

школе: 

https://www.youtube.com/watch?v=vteAl3Scofg
Содержание:
1. Выставка сельскохозяйственная всех школ Борисовского района 2002г.

2. Коба Ольга и Павловец Сергей  преподносят каравай руководителям райисполкома Стрелковскому П.  и РОНО- Коротышу Ивану Фёдоровичу

3.Ухолодская школа

4.Богдановская Инна приглашает в музеи школы.

5.Осмотр экспонатов  выставки

6. Концерт художественной самодеятельности Велятичской школы: Грук..., Павлоец Анна, Альшевский Игорь и др.

7. Велятичский  ансамбль песни и пляски: Шкарадёнок Надежда Фёдоровна, Василевский Алексей и др. !

 

Предисловие и ссылки к видеофильмам, которые размещены в интернете:

 Посмотрите  видеоролик 2007 года:"Заочная экскурсия по Велятичской школе, которую проводит  старый директор Велятичской школы(1968-2006г.г.)  Заслуженный Учитель Беларуси Дмитрий Александрович Костенич":
 : https://www.youtube.com/watch?v=iylZSv9uXQA


155 – летие Велятичской школы.
Театрализованное представление:
«Ожившая легенда!»
 Посмотрите  видеоролик 2000 года:
 https://www.youtube.com/watch?v=vYmL2G2tp8U

Посмотрите  видеоролики с Митинга- Реквиема, посвящённого увековечиванию Памяти  Воинов, погибших на полях сражений  в годы Великой Отечественной войны, но более 70 лет считавшихся пропавшими без вести. Члены кружка "Мы родились под одной звездой"( рук. Костенич Д. А. - Заслуженный Учитель Беларуси)  установили их имена и увековечили их Память на Зоричском кладбище Велятичского сельского совета

https://youtu.be/rapQkN6K5Y0

Остальные видеоролики  см. в архиве Д.А. Костенича

http://www.ok.ru/video/30512581247

 

http://www.ok.ru/video/30479813247

 

http://www.ok.ru/video/30535977599

 

http://www.ok.ru/video/30555638399

 

http://www.ok.ru/video/30561274495

 

http://www.ok.ru/video/30684220031

 

http://www.ok.ru/video/30638410367

 

http://www.ok.ru/video/30684285567

 

Приложение: видеофильмы, снятые  Людмилой Сергеевной Стольнюкович - Коба, Выдающейся Выпускницей Велятичской школы  -  "Велятичи - Отечество моё - сегодня!":  

Посмотрим также  в приложении, которое даётся в конце каждой главы  всех моих книг: "О времни и о себе......", "Велятичская   школа", "Выпускники -.....Гордость и Слава Велятичской школы",  "Ни дня без строчки", "Воспитание Патриотов" -  видеоролики, снятые в 2015-2016.... годах Выдающимся Деятелем Культуры Велятич  Коба - Стольнюкович Людмилой Сергеевной - Выпускницей Велятичской школы. Она не только Выдающийся Деятель Культуры Велятич, но и Выдающийся Организатор культмассовых мероприятий и Выдающийся Популяризатор  Культурных Традиций Велятич!  Я всё написал с Большой Буквы, чтобы подчеркнуть  Подвижничскую Деятельность  Людмилы Сергеевны! Я свои литературные  работы назвал "Велятичи - Отечество моё!" А работы  Людмилы Сергеевны Стольнюкович - Коба - Выдающейся Выпускницы Велятичской школы заслуживают названия "Велятичи - Отечество моё - сегодня!"

     Власти её , к сожалению, недостаточно оценили в период , когда она работала  директором Велятичского Дома Культуры и руководителем Народного ансамбля Велятичского Дома Культуры "Спадчина". Но народ её уважает и любит. А это - главное! Людмила Сергеевна была организатором строительства Дома Культуры в Велятичах, а потом организовала  капитальный ремонт здания. А это дорогого стоит! Мне пришлось строить новую школу в Велятичах, а потом через 20 лет капитально ремонтировать. Так что я знаю какой это труд! Людмила Сергеевна не только снимает интересные видеофильмы,  но и сама является организатором большинства мероприятий  и активным участником, выполняя эту работу на общественных началах. Велятичи, несмотря на трудные времена,  продолжают жить интересной жизнью. Традиции сохраняются и развиваются благодаря таким Подвижникам :  Людмиле Сергеевне Стольнюкович - Коба, Наталье ТимофеевнеТишковец- Стрижнёвой,  Анне Ивановне  Давиденко - Ильюшонок, Марии Сергеевне Беспоясько - Чернявчик, Нине Алексеевне Шутко - Павловец, Анне Евгеньевне Сманцер - Павловец - Выпускницам Велятичской школы и коренным жителям Велятич и сотням других простых жителей Велятич - Патриотов своей малой Родины.  Я бы советовал просмотреть видеофильмы и фоторепортажи подготовленные Людмилой Сергеевной Стольнюкович - Коба и её помощниками. Тогда Вы поймёте,  повторяемый мною многократно -  тезис:" Патриотами не рождаются – ими становятся! Но для этого мы – взрослые: Родители, Учителя, Воспитатели, Руководители  всех уровней должны так подготовить  детей к самостоятельной жизни, чтобы они были готовы защитить своих  близких: родителей, бабушек, дедушек, младших братьев и сестёр от несправедливости , от беззакония, а свою Родину от  врагов и даже пожертвовать собственной жизнью, ради благополучия своих близких, ради спасения своей Родины. Да,  трудно совершить такой героический поступок. Каждый дорожит и должен дорожить своей жизнью, -  для этого он рождается! Но  как поступили наши Великие Предки в годы Великой Отечественной войны?.... 30 миллионов советских людей  отдали свои жизни, защищая Родину, свои семьи, своих близких, своих товарищей и друзей от врагов - фашистской чумы, которая и сегодня возрождается  в разных обличьях: "игиловцах", террористов всех мастей на Ближнем Востоке и в мусульманских странах; "бандеровцов" в карательных батальонах на Украине,  "неофашистов" в  Прибалтике и других странах Западной Европы, да, к сожалению,  в России и других странах,  возникших после развала  Великой Державы - СССР.  В  Велятичах 267 лучших Граждан  погибли на фронтах Великой Отечественной войны, 16  активистов села Велятичи, 5 мирных жителей из Оздятич, Колок и 15 мирных жителей еврейской национальности были расстреляны фашистами на территории Велятич. Десятки  мужчин, женщин, юношей и девушек из Велятич и окрестных деревень  не покорились фашистам – ушли сражаться  с врагами в партизанские отряды. И для того, чтобы юноши и девушки становились Патриотами  своей Родины, они должны знать  историю своей страны, истоки  своего Рода, традиции и подвиги  своих Великих Предков и быть достойными их светлой Памяти! 
   В Велятичской школе и в Велятичах для  гражданско - патриотического   воспитания юношества и людей старшего поколения  есть: богатая история, интересные традиции, мемориальные места - Памятник погибшим на фронтах Великой Отечественной войны Героям- Односельчанам, Памятники расстрелянным фашистами мирным жителям Велятич и других окрестных деревень, Памятник Герою Советского Союза Елене Фёдоровне Колесовой, Парк Народной Славы Велятичской школы, школьные музеи: Народной Славы, "Время и мы",  "Крестьянская хатка 17-19в.в., Картинная галерея народной художницы Выпускницы Велятичской школы Маляревич - Каландырец Т. Л., Экологический музей и музей детского творчества, сведения о которых остались только в видеофильмах, Велят - Камень, которому более 250 миллионов лет и Древние  Велятичские Курганы , насыпанные  жителями Велятич несколько тысячелетий  назад на могилах Воинов, защищавших свою Родину и свой Род от врагов, эколого - патриотические тропы. Есть во дворе Велятичской школы Карта Звездного Неба  с  околополярными созвездиями, школьная криничка с прудом из которых вода течёт в ручей Крепыш, потом в речушку Вилию и далее в реки :Нача, Бобр, Березина, Днепр и в далёкое Чёрное море, символизируя тем самым  единство и братство славянских народов: русских, белорусов, украинцев, живущих на берегах этих рек, земли которых питаются их соками ( к сожалению,  Карта Звёздного Неба и  школьная криничка в последнее время находятся в запустении,  должным образом не  сохраняются и мало используются для гражданско - патриотического  воспитания юношества). Есть в Велятичах: птицефабрика "Велятичи"( к сожалению в полуразрушенном состоянии),   сельский совет, прекрасный Дом Культуры, детский сад,  лесничество, богатая сельская библиотека, хорошая больница с социальными палатами для одиноких  престарелых людей, аптека, отделение  связи, несколько магазинов, комбинат бытового обслуживания, леса богатые грибами и ягодам. А , главное, есть  квалифицированные  кадры специалистов во всех учреждениях и организациях. Всё это может быть эффективно использоваться для гражданско - патриотического воспитания юношества "

 Посмотрите  видеофильмы  о Велятичской школе:

https://ok.ru/video/210934762111 - новогодний утренник  в Велятичской школе. Дед Мороз Стольнюкович Людмила Сергеевна, Снегурочка- Сманцер Анна Евгеньевна- Учительница, дефектолог Велятичской школы.  Организаторы концертной программы учителя начальных классов Велятичской школы: Мельник Людмила Алексеевна - 1 класс, Анания Наталья Валентиновна - 2 класс, Ратько Вера Константиновна - 3 класс, Дышлевич Наталья Николаевна - 4 класс Мельникова Валентина Николаевна - 5 класс.


https://ok.ru/video/211560237695 - Новогодний бал - маскарад в Велятичской школе 2016 год. Организаторы концертной программы: классные руководители: Зуёнок Алла Александровна - 6 класс, Коба Ольга Мечиславовна - 7 класс, Давиденко Анна Ивановна - 8 класс, Василевская Людмила Григорьевна - 9 класс, Маляревич Светлана Леонидовна - 10 класс, Деревяшко Анна Евгеньевна - 11 класс. 

https://ok.ru/video/84670089855 - праздник д. Зоричи. Выступает Выдающаяся Выпускница Велятичской школы Иванова Наталья

https://ok.ru/video/79080065757 ok.ru/video/80127134335- День Победы в Велятичской школе ч.1 Организатор  Лукомская Екатерина Леонидовна - Педагог  - организатор Велятичской школы. Выступает  Тишковец Ульяна- стихотворение  о зверствах  фашистов!


ok.ru/video/80127134335- День Победы В в Велятичской школе ч.2. Выступают Болбас д. С. директор школы,  Костенич Д. А. - старый директор Велятичской школы(1968 - 2005 г.г.), Заслуженный Учитель Беларуси .С концертом выступают артисты  ансамбля "Спадчина" Велятичского Дома Культуры: Тишковец Н. Т. Лукомская Екатерина Леонидовна, Хмелевская, Сманцер А. Е.Давиденко А. И.Лукомская Ольга Михайловна


https://ok.ru/video/5498800861 День Победы  в Велятичах 2013 г.


https://ok.ru/video/5462166237 - День Победы в Велятичах 2013 г. 


https://ok.ru/d.velyatic/topic/65341659335551- День Победы в Велятичах 2016год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/64413021096831 - фоторепортаж 170- летие Велятичской школы.  ведущие Лукомская Екатерина Леонидовна - Педагог- Организатор Велятичской школы, Гара Кристина Сергеевна, Зам директор по воспитательной работе , Выпускница Велятичской школы Стольнюкович Людмила Сергеевна!

Видеофильмы, которые размещены ниже просматриваются по следующей схеме. Левой  мышкой на ссылку. Открывается в одноклассниках много видеороликов. Разыскиваем  искомый и просматриваем:

https://ok.ru/d.velyatic  -Вечер встречи Выпускников 2016год. Ведущие: Екатерина Леонидовна Лукомская - Педагог- Организатор Велятичской школы;. Сманцер- Павловец Анна Евгеньевна - Выпускница Велятичской школы Стольнюкович Людмила Сергеевна!

 https://ok.ru/d.velyatic - 170 -летие Велятичской школы: выступают  ветераны педагогического труда Велятичской школы: Войтович Валентина Адамовна, Буковская Римма Альбиновна, Костенич  Дмитрий Александрович.- старый директор Велятичской школы (1968-2006г.г.), Заслуженный Учитель Беларуси
Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/d.velyatic и видеофильм "Женщины Велятичской школы 1996 год

  https://ok.ru/d.velyatic-170 - летие Велятичской школы. 2015 год Стольнюкович Людмила Сергеевна!https://ok.ru/video/222484499071 - родительский дом. Гостей радушно принимает хозяйка дома, Мама двоих прекрасных детей Людмила Сергеевна Стольнюкович.

https://ok.ru/video/213949155967 - концертная программа Народного Ансамбля Велятичского  дома Культуры посвящённая Марии Адамейко. Организаторы концерта Наталья Тимофеевна Тишковец и Стольнюкович Людмила Сергеевна - Выдающиеся Выпускники Велятичской школы. В концерте принимают участие солисты: Василий Фёдорович Шутко, Иван Михайлович Хвощевский, Анна Ивановна Давиденко -  Выдающаяся Учительница Велятичской школы, Лукомская Екатерина Леонидовна- Педагог -  организатор Велятичской школы, Сманцер Анна Евгеньевна - Учительница - дефектолог Велятичской школы, Тишковец Ульяна -  ученица 2 класса Велятичской школы, Костюкович Анна -  ученица 2 класса Велятичской школы, Щуцкая Алина - ученица 7 класса  Велятичской школы, Лукашевич  Анастасия- ученица 5 класса Велятичской школы, Лукомская Ольга Михайловна - Мама Выпускников Велятичской школы: Екатерины, Алеси,  Владислава, Анастасии; Хмелевская... мать  выпускников Велятичской школы, Павловец Ксения - ученица 2 класса Велятичской школы, Павловец Анастасия- ученица 4 класса Велятичской школы.....Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/video/85695728255 Свадьба  в Велятичах Выпускников Велятичской школы: Жуковской Кристины Борисовны и Лобачёва Андрея Геннадьевича. Организаторы культурной программы: Стольнюкович Людмила Сергеевна и Павловец Надежда Владимировна
.

https://ok.ru/video/210934762111 - новогодний утренник  в Велятичской школе. Дед Мороз Стольнюкович Людмила Сергеевна, Снегурочка- Сманцер Анна Евгеньевна- Учительница, дефектолог Велятичской школы.  Организаторы концертной программы учителя начальных классов Велятичской школы: Мельник Людмила Алексеевна - 1 класс, Анания Наталья Валентиновна - 2 класс, Ратько Вера Константиновна - 3 класс, Дышлевич Наталья Николаевна - 4 класс Мельникова Валентина Николаевна - 5 класс.


https://ok.ru/video/211560237695 - Новогодний бал - маскарад в Велятичской школе 2016 год. Организаторы концертной программы: классные руководители: Зуёнок Алла Александровна - 6 класс, Коба Ольга Мечиславовна - 7 класс, Давиденко Анна Ивановна - 8 класс, Василевская Людмила Григорьевна - 9 класс, Маляревич Светлана Леонидовна - 10 класс, Деревяшко Анна Евгеньевна - 11 класс. 

https://ok.ru/video/84670089855 - праздник д. Зоричи. Выступает Выдающаяся Выпускница Велятичской школы Иванова Наталья

https://ok.ru/video/79080065757 ok.ru/video/80127134335- День Победы в Велятичской школе ч.1 Организатор  Лукомская Екатерина Леонидовна - Педагог  - организатор Велятичской школы. Выступает  Тишковец Ульяна- стихотворение  о зверствах  фашистов!

https://ok.ru/video/40469138047 - масленица в Велятичах - организаторы праздника: Тишковец Наталья Тимофеевна,  Лукомская Ольга Михайловна, Давиденко Анна Ивановна, Лукомская Екатерина Леонидовна, Сманцер Анна Евгеньевна


 https://ok.ru/video/43106765439- Великодный обряд  в Велятичах. Организаторы Беспоясько Мария Сергеевна- Зав. Велятичской библиотекой и Шутко Нина Алексеевна - библиотекарь . Тишковец Наталья Тимофеевна - Директор Велятичского Дома Культуры . Артисты: учащиеся Велятичской школы Лукашевич Анастасия - 6 класс, Мельник Карина 4 класс....

https://ok.ru/video/5840177885- Праздник Дней Рождения в Велятичском детском саду. Организатор воспитатель Гаро Галина Ивановна

 Празднование Дня освобождения Белоруссии от немецко - фашистских захватчиков 3 июля 2015 года.. Поёт Шутко В. Ф. Ученики Велятичской школы: Жуковская Даша.... Жуковская Алина.



https://ok.ru/video/84670089855 - праздник д. Зоричи Выступает Выдающаяся Выпускница Велятичской школы Иванова Наталья

https://ok.ru/video/79080065757 ok.ru/video/80127134335- День Победы в Велятичской школе ч.1 Организатор  Лукомская Екатерина Леонидовна - Педагог  - организатор Велятичской школы Выступает  Тишковец Ульяна- о зверствах  фашистов!

ok.ru/video/80127134335- День Победы В в Велятичской школе ч.2. Выступают Болбас д. С. Директор школы,  Костенич Д. А. - старый директор Велятичской школы(1968 - 2005 г.г.), Заслуженный Учитель Беларуси С концертом выступают артисты  ансамбля "Спадчина" Велятичского Дома Культуры: Тишковец Н. Т. Лукомская Екатерина Леонидовна, Хмелевская, Сманцер А. Е.Давиденко А. И.Лукомская Ольга Михайловна

https://ok.ru/video/80126347903 - участие в районном смотре  "Семья- источник вдохновения" Стольнюкович Л. С. с внучкой Костюкович Анной - ученицей 3 класса.

https://ok.ru/video/5498800861 День Победы  в Велятичах 2013 г.

https://ok.ru/video/5462166237 - День Победы в Велятичах 2013 г.  


ok.ru/video/42085714559 - Утро в деревне Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/video/80352643711 - Велятичи - Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/video/84745325183 - Зоричи - Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/video/41972468351 - Велятичи - милый уголок. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/video/42147973759 - Велятичи. Пришла весна Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/video/80794749567-Велятичи. Лето. Вся Земля теплом согрета. Стольнюкович Людмила Сергеевна!



https://ok.ru/d.velyatic/topic/65535563058047 - Купалье в Велятичах. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/65341805153151 -День Победы в Велятичах 2016год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/51861802188927/834751837823-День Победы в Велятичах 2016год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/65341659335551-День Победы в Велятичах 2016год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/65097490090879 - фоторепортаж. Велятичи. Масленица  2016г. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/64413021096831 - фоторепортаж 170- летие Велятичской школы.  ведущие Лукомская Екатерина Леонидовна - Педагог- Организатор Велятичской школы, Гара Кристина Сергеевна, Зам директор по воспитательной работе , Выпускница Велятичской школы Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/topic/64378095061887 День села Велятичи. Награждение наиболее Выдающихся Граждан Велятич. фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!  

https://ok.ru/d.velyatic/album/53711180267647/805531724927-- Велятичи.  Фоторепортаж. Мероприятие, посвящённое Дню Матери проводится в Велятичской сельской библиотеке. Организаторы: Мария Сергеевна Беспоясько- зав. библиотекой, Шутко Нина Алексеевна - библиотекарь. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/53711180267647/805531665535-- Велятичи.  Фоторепортаж. Мероприятие, посвящённое Дню Матери проводится в Велятичской сельской библиотеке. Организаторы: Мария Сергеевна Беспоясько- зав. библиотекой, Шутко Нина Алексеевна - библиотекарь. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/53711180267647/805531646335 - Велятичи.  Фоторепортаж. Мероприятие, посвящённое Дню Матери проводится в Велятичской сельской библиотеке. Организаторы: Мария Сергеевна Беспоясько- зав. библиотекой, Шутко Нина Алексеевна - библиотекарь. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/53578761961599/804369444991 -Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/53578761961599/804369371007-Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/53578761961599/803378565503-Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=9158617371235603901#editor/target=page;pageID=6433673903590506333;onPublishedMenu=pages;onClosedMenu=pages;postNum=0;src=link-Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/51861802188927/505757102719-Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/d.velyatic/topic/64048046984063 - Праздник села Велятичи 2015 год. Фоторепортаж Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic/album/51861802188927/666792362623 Храм в Велятичах 1851 года, разрушенный безбожниками в 1937 году

https://ok.ru/d.velyatic/album/52942782136447/507355271551-фото. Они родом из Велятич

https://ok.ru/d.velyatic/album/52942782136447/507355816063 -фото. Они родом из Велятич

Видеофильмы, которые размещены ниже просматриваются по следующей схеме. Левой  мышкой на ссылку. Открывается в одноклассниках много видеороликов. Разыскиваем  искомый и просматриваем:

https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи. Уголок родной Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyaticВстреча Земляков посёлков№2,3,4. Велятичи Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи. Наш сказочный сад Стольнюкович Людмила Сергеевна!

 https://ok.ru/d.velyatic  Велятичский ансамбль "Спадчина" в Эстонии. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи .Масленица. ч.3Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи. Масленица.ч.2 Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic - Велятичи. Масленица. ч.1. Стольнюкович Людмила Сергеевна!


 - Велятичи Праздник, посвящённый 8 марта Стольнюкович Людмила Сергеевна!




https://ok.ru/d.velyatic  -Вечер встречи Выпускников 2016год. Ведущие: Екатерина Леонидовна Лукомская - Педагог- Организатор Велятичской школы;. Сманцер- Павловец Анна Евгеньевна - Выпускница Велятичской школы Стольнюкович Людмила Сергеевна!

 https://ok.ru/d.velyatic - 170 -летие Велятичской школы: выступают  ветераны педагогического труда Велятичской школы: Войтович Валентина Адамовна, Буковская Римма Альбиновна, Костенич  Дмитрий Александрович.- старый директор Велятичской школы (1968-2006г.г.), Заслуженный Учитель Беларуси
Стольнюкович Людмила Сергеевна!
https://ok.ru/d.velyatic и видеофильм "Женщины Велятичской школы 1996 год

  https://ok.ru/d.velyatic-170 - летие Велятичской школы. 2015 год Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/d.velyatic- Выступление ансамбля "Спадчина" на Велятичском избирательном участке Стольнюкович Людмила Сергеевна!  


  https://ok.ru/d.velyatic- Пейзажи Велятич Стольнюкович Людмила Сергеевна!



   https://ok.ru/d.velyatic - Зажинки в Велятичах 2015 Стольнюкович Людмила Сергеевна! 

   https://ok.ru/d.velyatic- Жатва в Велятичах 2015 Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/d.velyatic- День села Велятичи. Чествование самого старого жителя села Велятичи Костюкович  пос.4. Стольнюкович Людмила Сергеевна!


 https://ok.ru/d.velyatic https://ok.ru/d.velyatic - день села Велятичи. Конкурсы Стольнюкович Людмила Сергеевна!

 https://ok.ru/d.velyatic-  день села Велятичи. Самый маленький житель Велятич 2015г. Полина. Мама Екатерина  Стольнюкович Людмила Сергеевна!


https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи. Зимой в деревне. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic - Велятичи. Край мой родной. Стольнюкович Людмила Сергеевна!

https://ok.ru/d.velyatic- Велятичи. Музыка моих цветов Стольнюкович Людмила Сергеевна!